عفونت گوش میانی نوزاد چیست؟
یکی از نشانه‌های مشکلات گوش در نوزادان، بیش‌ازحد گریه کردن و کشیدن گوش است. در اغلب موارد بروز چنین نشانه‌هایی در نوزاد می‌تواند در وجود عفونت گوش ریشه داشته باشد. در این مقاله به بررسی عفونت گوش میانی نوزاد می‌پردازیم و دلایل و علائم این مشکل را بررسی می‌کنیم.
بر اساس گزارش موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی در آمریکا، از هر شش نوازد در آمریکا، پنج نفر قبل از تولد سه سالگی خود به عفونت گوش دچار می‌شوند.
عفونت‌های گوش یکی از شایع‌ترین مشکلات پزشکی هستند و نباید آن‌ها را دست کم گرفت. نوزادان در مرحلۀ حساسی از زندگی هستند و صداها و شنوایی مناسب به شدت در یادگیری مهارت‌های گفتاری در آن‌ها تاثیر دارد.
درنتیجه، دوره‌های طولانی کم‌شنواییِ ناشی از عفونت‌های گوش شدید یا مکرر می‌تواند در توانایی صحبت کردن نوزاد تاخیر به وجود آورد و همچنین قدرت شنوایی او را کاهش دهد.
دلایل عفونت گوش میانی نوزاد
عفونت گوش با ورم دردناک و بروز عفونت در گوش میانی (قسمتی از گوش که پشت پرده گوش قرار دارد) همراه است.
- عفونت گوش می‌تواند از باکتری یا ویروس نشئت بگیرد. این عفونت زمانی رخ می‌دهد که مایعات در قسمت پشت پرده گوش نوزاد جمع شوند و سپس آن ناحیه را به عفونت دچار کنند.
- عفونت گوش میانی معمولاً از سرماخوردگی یا عود کردن آلرژی ناشی می‌شود که این عارضه‌ها سبب التهاب یا انسداد لوله استاش می‌گردند. ازآنجایی‌که این لوله گوش میانی را به پشت گلو و بینی متصل می‌کند، مسئولیت تخلیه مایعاتی که وارد این ناحیه می‌شوند به عهده آن است. بااین‌وجود، با بروز سرماخوردگی، عفونت سینوس یا انسداد لوله ناشی از آلرژی، ترشحات گوش در قسمت پشت پرده گوش حبس می‌شوند و به بروز درد و فشار می‌انجامند. شدت این مشکلات می‌تواند در کودکان و نوزادن بیشتر باشد، چراکه لوله استاش در این دسته از افراد در مقایسه با بزرگسالان کوتاه‌تر، باریک‌تر و افقی‌تر است. حبس مایعات در گوش میانی، محیط را برای رشد و تکثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها مهیا می‌کند.
- سایر دلایلی که می‌توانند باعث ورم کردن یا انسداد لوله استاش شوند عبارت‌اند از عفونت سینوس، سطح بالای مخاط، عفونت یا رشد بیش از حد آدنوئید و قرارگیری در معرض دود تنباکو.
- از آنجایی که دستگاه ایمنی نوزادان به طور کامل توسعه نیافته است، این دسته از افراد بیشتر در معرض عوامل بیماری‌زا و عفونت‌زا هستند.
- استفاده از پستانک می‌تواند خطر بروز عفونت گوش میانی در نوزادان و کودکان نوپا را افزایش دهد.
علائم عفونت گوش میانی نوزاد
علاوه بر درد، سایر علائم شایع عفونت گوش در نوزادان عبارت‌اند از:
- تب 38 درجه سانتی‌گراد (100 درجه فارنهایت) یا بالاتر
- کاهش انرژی
- دشواری در شنیدن
- ترشح شبیه به چرک از گوش نوزاد
- حس فشار یا پُر بودن گوش
- بوی نامطبوع گوش
احتمال بروز علائم زیر در کودکان و نوزادان نیز وجود دارد:
- دست کشیدن یا فشار دادن گوش
- عدم واکنش به برخی از صداها
- بی‌قراری یا ناراحتی غیرعادی
- کاهش اشتها
- عدم تعادل – گاهی اوقات عفونت گوش می‌تواند باعث سرگیجه در نوزادان شود و احتمال زمین خوردن و بروز حوادث مشابه در آن‌ها را افزایش می‌دهد
عوامل خطر
نوزادانی که به‌طور خوابیده به پشت از طریق شیشه تغذیه می‌شوند در خطر ورود شیر به داخل لوله استاش و بروز التهاب قرار دارند. سایر عوامل خطر عبارت‌اند از:
- تغییر ارتفاع یا آب‌وهوا
- سابقۀ خانوادگی عفونت گوش
- استفاده از پستانک در سنین پایین – استفاده از پستانک باید بعد از شش ماهگی متوقف شده یا محدود شود تا خطر بروز عفونت گوش کاهش یابد.
- کودکان زیر 5 سال – لوله استاش کودکان زیر 5 سال کوتاه‌تر است
- کودکانی که به مهدکودک می‌روند – این کودکان بیشتر در خطر ابتلا به عفونت‌های سرماخوردگی هستند
- کودکانی که آلرژی فعال دارند
- قرارگیری در معرض دود سیگار می‌تواند باعث التهاب لوله استاش شده و احتمال بروز عفونت گوش را افزایش دهد
- کودکانی که شیر پستان نخورده‌اند از برخی آنتی‌بادی‌هایی که به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند محروم هستند
- کودکانی که سقف دهان شکاف‌خورده دارند معمولاً دارای لوله استاش ورم‌کرده هستند
پیشگیری از عفونت گوش میانی نوزاد
- حداقل 6 تا 12 ماه به نوزاد شیر پستان بدهید، چراکه شیر مادر آنتی‌بادی‌های ضد بیماری دارد.
- نوزاد خود را از دود سیگار یا هر دود دیگری دور نگه دارید.
- به کودک خود مکررا مایعات بدهید چراکه قورت دادن مایعات می‌تواند به باز شدن لوله استاش کمک کند و باعث تخلیه مایعات حبس‌شده شود.
- اگر به نوزادتان شیرخشک می‌دهید، نوزاد را در حالت نیمه صاف نگه دارید تا شیر خشک به داخل لوله استاش برنگردد.
- بعد از رسیدن نوزاد به سنی که بتواند شیشه را نگه دارد، شیشه را با لیوان جایگزین کنید. به فرزند خود یاد دهید که مایعات را با لیوان معمولی میل کند.
- نوزاد را از موقعیت‌های سرد و مملو از حشرات دور نگه دارید.
- حتما نوزاد را برای دریافت واکسن‌های ضروری نظیر واکسن آنفلوانزا و پنوموکوکی نزد پزشک ببرید.
زمان مراجعه به پزشک
به محض اینکه شک کردید فرزندتان به عفونت گوش دچار است، سریعاً او را نزد پزشک اطفال ببرید. پزشک با استفاده از اتوسکوپ گوش کودک را معاینه خواهد کرد و مشخص می‌کند که ناراحتی کودک از عفونت است یا مشکلی دیگر. اگر پرده گوش قرمز یا ورم کرده به نظر برسد یا ترشح داشته باشد، احتمال وجود عفونت بالا می‌رود.
اگرچه پرده گوش معمولاً در طول چند هفته بهبود می‌یابد، اما در مواردی عفونت پرده گوش می‌تواند آسیب دائمی به شنوایی کودک وارد کند.
در صورت مشاهدۀ علائم عفونت احتمالی، برای تشخیص مطلوب فرزندتان را نزد پزشک ببرید.
گاهی اوقات عفونت حاد گوش میانی نوزاد در صورت عدم درمان به موقع یا مناسب می‌تواند به بروز مشکلات بزرگتری بینجامد:
- پرده گوش ممکن است در اثر افزایش یا کاهش نیافتن فشار، دچار پارگی شود و باعث خروج خون و مایعات از گوش شود. بر اساس گزارش Children’s National Health System، تقریباً 5 تا 10 درصد از کودکانی که عفونت گوش دارند به پارگی پرده گوش دچار می‌شوند.
- استخوان متصل به ناحیۀ اطراف گوش ممکن است به عفونت دچار شود.
- مننژیت یا عفونت بافت متصل به مغز که همیشه یک خطر محسوب می‌شود.
- عفونت مکرر می‌تواند باعث تشکیل بافت‌های ناهنجار شبیه به پوست (کلستئاتوم) در گوش میانی و احتمالاً داخل پرده گوش شود و به بروز آسیب شنوایی ترمیم‌ناپذیر یا ناشنوایی منجر گردد.