درد دور ناف | علت و روش‌های درمان
درد دور ناف می‌تواند تندوتیز یا خفیف، و مداوم یا گاه‌به‌گاه باشد. ممکن است درد را تنها در نزدیکی ناف حس کرده یا دردی را تجربه کنید که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد.
درد ناف به‌خودی‌خود یک بیماری نیست، اما می‌تواند در کنار سایر علائم نشانگر یک بیماری باشد. گاهی اوقات می‌توان درد دور ناف را سریعاً درمان کرد، اما سایر مواقع رفع این درد ممکن است نیازمند مصرف دارو یا حتی عمل جراحی باشد.
تشخیص نوع درد به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا علت درد را شناسایی کنید. برخی افراد درد ناف تندوتیز را تجربه می‌کنند، درحالی‌که سایر افراد ممکن است نفخ کردن یا کشیده شدن ناف را حس کنند. در صورت مراجعه به پزشک، حتماً به نوع درد و علائم همراه آن توجه داشته باشید. توجه به این موارد کمک می‌کند تا پزشک علت درد را شناسایی کرده و طبعاً درمان مناسب را پیشنهاد کند.
اگر درد ناف با علائم زیر همراه است، ممکن است در شرایط فوریت پزشکی باشید:
- استفراغ حاوی خون
- درد مداوم بیش از چهار ساعت
- درد قفسه سینه در حین تلاش و تقلا
- تنگی نفس به همراه درد قفسه سینه که به فک، بازو یا گردن گسترش یافته است
- مشاهدۀ خون در مدفوع
علت درد تندوتیز و حس کشیده شدن ناف چیست؟
اگر درد دور ناف تیز و شدید است و هنگام کشش یا سرفه کردن بدتر می‌شود، ممکن است به فتق دچار شده باشید. برآمدگی در نزدیکی ناف شایع‌ترین علامت این عارضه است. همچنین ممکن است در ناحیۀ نزدیک به کشالۀ ران درد را تجربه کنید.
فتق در اثر افزایش فشار در نزدیکی ناف رخ می‌دهد و سپس بخشی از روده یا بافت چربی بیرون می‌زند. فتق باید از طریق عمل جراحی درمان شود.
اگر درد تندوتیز را به همراه استفراغ تجربه می‌کنید، سریعاً به اورژانس مراجعه کنید، چراکه فتق احتمالاً انسداد به وجود آورده است. عواملی که فرد را مستعد فتق می‌کنند عبارتاند از:
- ضعفِ دیواره‌های شکمی
- بلند کردن اجسام سنگین
- افزایش وزن سریع
- سرفه مزمن
چه چیزی باعث می‌شود تا لمس کردن ناف دردناک باشد؟
فتق همچنین می‌تواند ناف را به لمس کردن حساس کند. بیماری کرون نیز می‌تواند چنینی علامتی داشته باشد.
بیماری کرون معمولاً به‌آرامی بروز می‌کند و با این علائم همراه است:
- اسهال
- گرفتگی‌های معده
- کاهش وزن
- خستگی
- احساس نیاز به اجابت مزاج مکرر
این بیماری رودۀ التهابی می‌تواند رودۀ کوچک را درگیر کند و باعث بروز درد دور ناف شود. بیماری کرون همچنین می‌تواند در سایر نواحی شکم درد ایجاد کند.
اگر علائمتان مداوم بوده یا بدتر شده‌اند، به پزشک مراجعه کنید؛ چراکه این علائم می‌توانند نشانگر بیماری کرون باشند. سایر علائم شدیدتر عبارتاند از فیستول اطراف مقعد، زخم معده یا التهاب مفصل.
دلایل درد دور ناف و نفخ کردن
چندین دلیل احتمالی برای نفخ کردن به همراه درد ناف وجود دارد. سوءهاضمه شایع‌ترین و خفیف‌ترین علت است که می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:
- حس سیری قبل از تمام کردن وعدۀ غذایی
- ناراحتی بعد از خوردن غذا
- دردی که تنها به اطراف ناف محدود نیست، بلکه دقیقاً زیر استخوان سینه را نیز درگیر می‌کند
- حالت تهوع
اگر علائمتان بیش از دو هفته طول کشیده‌اند، به پزشک مراجعه کنید. اگر درد با علائم زیر همراه است، سریعاً با پزشکتان تماس بگیرید:
- مدفوع سیاه و قیری‌رنگ
- استفراغ حاوی خون
- استفراغ مکرر
- از دست رفتن اشتها یا کاهش وزن
- دشواری در بلعیدن
- خستگی بدون دلیل
نفخ به همراه درد دور ناف می‌تواند همچنین ناشی از آپاندیسیت باشد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که آپاندیس دچار عفونت شده و سپس ملتهب گردد.
آپاندیس بخشی از رودۀ بزرگ است و به همین دلیل است که درد آن در نزدیکی ناف حس می‌شود. سایر علائم آپاندیسیت عبارتاند از تب و ناراحتی معده. درد آپاندیسیت معمولاً از ناف به سمت راستِ پایینی شکم منتقل می‌شود و همچنین ممکن است کمردرد را تجربه کنید.
درد آپاندیسیت معمولاً با درد شکم متفاوت است. ازآنجایی‌که این درد معمولاً در قسمت راستِ پایینی شکم شروع شده یا درنهایت به این ناحیه منتقل می‌شود، می‌توان آپاندیسیت را از سایر دلایل درد دور ناف تفکیک کرد.
اگر این درد بعد از چهار ساعت برطرف نشود، باید با پزشک تماس بگیرید. اگر درد شدید است، سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.
همچنین نفخ و درد در نزدیکی ناف می‌تواند نشانگر وجود زخم معده باشد. شایع‌ترین دلایل بروز زخم معده، عفونت‌ها و مصرف درازمدتِ داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن است.
در صورت بروز زخم معده ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- درد خفیف در نزدیکی ناف
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش وزن
- نفخ
- ریفلاکس اسید معده یا آروغ زدن
- سوزش معده
- حس سیری یا عدم تمایل به خوردن غذا (در اثر درد)
- مدفوع سیاه و قیری‌رنگ
- دردی که هنگام خوردن، آشامیدن یا مصرف داروی ضد اسید بهتر می‌شود
اگر چندین مورد از علائم بالا را تجربه می‌کنید، حتماً با پزشکتان تماس بگیرید؛ حتی اگر دردتان خفیف است.
درد دور ناف در دوران بارداری
بارداری، به علت درد رباطِ گردِ رحم، می‌تواند باعث بروز درد در نزدیکی ناف شود. ممکن است در یک سمت یا هر دو سمت ناف یا در داخل ناحیۀ کفل دردی تندوتیز را تجربه کنید.
احتمالِ تجربۀ درد رباطِ گرد در طول سه‌ماهۀ دوم بارداری بیشتر است. رباطِ گرد قسمت جلویی رحم را به کشالۀ ران متصل می‌کند و برای حمایت از رحم در طول بارداری کش می‌آید.
برخی حرکات مانند سریع ایستادن، سرفه کردن و خندیدن می‌توانند باعث شوند تا رباط‌ها سریع‌تر از حالت عادی منقبض شوند. انقباضات سریع این رباط‌ها ممکن است به بروز درد ختم شود، اما این درد تنها چند ثانیه به طول می‌انجامد. تجربۀ درد رباط گرد در طول بارداری کاملاً عادی است.
اگر دردتان بیش از چند ثانیه طول می‌کشد، با پزشکتان تماس بگیرید. درصورتی‌که درد را به‌طور مکرر تجربه می‌کنید، ممکن است پزشک انجام حرکات کششی را توصیه کند.
روش‌های درمان درد دور ناف
درمان درد ناف به علت درد بستگی دارد. برخی از دلایل این درد نسبتاً عادی‌اند و خود‌به‌خود برطرف می‌شوند، اما سایر دلایل به درمان زیر نظر پزشک نیاز دارند. در برخی موارد این درد نیازمند مراقبت پزشکی فوری است.
برای درمان فتق
پزشک فتق را از طریق عمل ترمیم فتق باز یا ترمیم لاپاروسکوپیک درمان می‌کند. برای این مشکل روش‌های غیرجراحی توصیه نمی‌شود، چراکه می‌توانند وضعیت را بدتر کنند.
برای درمان بیماری کرون
این بیماری نیازمند درمان مادام‌العمر است که مصرف دارو، جراحی، مدیریت استرس، مشاورۀ تغذیه و مصرف مکمل‌های غذایی را شامل می‌شود.
برای درمان سوءهاضمه
برای درمان صحیحِ سوءهاضمه باید ابتدا علت آن را شناسایی کنید. ممکن است به عدم تحمل لاکتوز، بیماری سلیاک یا دشواری در هضم برخی مواد غذایی دچار باشید.
برای تشخیص علت سوءهاضمه و تنظیم بهترین برنامۀ درمانی با پزشکتان همکاری کنید.
برای درمان آپاندیسیت
این بیماری با عمل جراحی درمان می‌شود که به آن آپاندکتومی یا آپاندیس‌برداری می‌گویند. ممکن است پزشک آپاندیس را از طریق برش زدن بدن خارج کرده یا از روش درمانی لاپاروسکوپیک استفاده کند که در آن از برش‌های کوچک‌تری استفاده می‌شود.
برای درمان زخم معده
اغلب زخم‌های معده با مصرف داورهای نسخه‌ای درمان می‌شوند، اما گاهی اوقات انجام عمل جراحی ضروری است. شایع‌ترین روش‌های درمانی بدون جراحی عبارتاند از مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک یا مهارکننده‌های پروتون پمپ (PPIs). همچنین ممکن است به انجام آندوسکوپی و مصرف داروهای مسدود‌کنندۀ گیرندۀ H2 نیاز باشد.
برای درمان درد رباط گرد
این مشکل معمولاً با انجام حرکات کششی روزانه و استراحت کردن درمان می‌شود. اگر می‌توانید سرفه کردن، عطسه کردن یا خندیدن خود را پیش‌بینی کنید، به‌آرامی وضعیت بدنتان را تغییر داده، عضلات را منقبض کرده و کفل‌ها را خم کنید.