روغن حامل چیست و چه انواعی دارد؟
روغنهای حامل و روغنهای اسانس از گیاهان به دست می‌آیند. از روغن حامل برای رقیق کردن روغن اسانس و «انتقال» کردن آن به پوست استفاده می‌شود، زیرا روغنهای اسانس قوی بوده و مالیدن آن‌ها به‌طور مستقیم بر روی پوست می‌تواند آزاردهنده باشد.
اغلب روغنهای حامل بو ندارند یا بوی آن‌ها بسیار ملایم است و با خواص رایحه‌درمانیِ روغنهای اسانس تداخلی ندارند. می‌توان روغن حامل را به‌تنهایی یا همراه با سایر روغن‌ها برای تغذیۀ پوست استفاده کرد.
در این مقاله به بررسی روغنهای حامل و انواع آن‌ها می‌پردازیم.
نحوۀ انتخاب روغن حامل
انواع مختلفی از روغن حامل برای خرید در دسترس هستند. اغلب این روغن‌ها برای استفاده با هرگونه روغن اسانس مناسب‌اند؛ اما باید قبل از خرید آن‌ها به چند نکته توجه داشته باشید.
- عطر: برخی از روغنهای حامل عطر خاصی دارند و ممکن است عطر روغن اسانس را تغییر دهند.
- جذب: برخی از روغنهای حامل بهتر به پوست جذب می‌شوند.
- نوع پوست: با توجه به نوع پوست شما، برخی از روغن‌ها می‌توانند پوستتان را آزار داده یا مشکلات پوستی نظیر آکنه را وخیم‌تر کنند.
- عمر محصول: برخی از روغنهای حامل می‌توانند نسبت به سایر روغن‌ها عمر محصول بیشتری داشته و دیرتر خراب شوند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بر روی روغنهای حاملی که برای آرایش و زیبایی استفاده می‌شوند نظارتی ندارد. بااین‌حال، این سازمان بر روی روغنهای خوراکیِ آشپزی که نقش روغن حامل را نیز ایفا می‌کنند، نظارت دارد.
برای خرید روغن حامل تنها محصولاتی را تهیه کنید که درجۀ درمانی داشته و توسط کارخانه‌های معتبر تولید می‌شوند. به دنبال روغن‌هایی باشید که پرس سرد شده، ۱۰۰ درصد خالص بوده و فاقد مواد افزودنی و نگه‌دارنده‌ها هستند. اگر می‌خواهید از روغن حامل برای آشپزی استفاده کنید، روغنهای پرس سرد شده و ارگانیک را تهیه کنید.
در ادامه برخی از روغنهای حامل محبوب که برای رقیق کردن روغنهای اسانس و به‌منظور رایحه‌درمانی، ماساژ و مراقبت از پوست استفاده می‌شوند را معرفی خواهیم کرد.
روغن نارگیل
روغن نارگیل یک روغن خوراکی است که از گوشت میوۀ نارگیلِ رسیده تهیه می‌شود. این روغن به شکل پالایششده یا پالایش‌نشده در دسترس است.
روغن نارگیل پالایش‌نشده از گوشتِ میوۀ نارگیل تازه به دست می‌آید. این نوع روغن با مواد شیمیایی فرآوری نشده و عطروطعم نارگیل در آن حفظ شده است.
روغن نارگیل پالایششده از گوشت نارگیل خشک‌شده تهیه می‌شود. این روغن رنگ‌زدایی و بوزدایی می‌شود تا آلودگی‌های آن از بین بروند. عطروطعم نارگیل نیز در طول این فرآیند از بین می‌روند. نارگیل پالایششده کاملاً طبیعی نیست و مصرف آن به‌عنوان یک روغن حامل توصیه نمی‌شود.
مصارف: روغن نارگیل حاوی اسیدهای چربِ تغذیه‌کنندۀ پوست و پلی‌فنول‌ها است که آن را به گزینه‌ای بسیار خوب برای ماساژ و مراقبت از پوست تبدیل کرده‌اند.
روغن جوجوبا
روغن جوجوبا از دانه‌های گیاه جوجوبا تهیه می‌شود که عطری خوش و آجیلی دارند. جوجوبا ازنظر فنی یک روغن نیست، بلکه مومی است که خواص مرطوب‌کنندگی قوی‌ای دارد. تصور می‌شود که این موم شبیه‌ترین ماده به سبوم – روغن طبیعی پوست – است.
مصارف: روغن جوجوبا به‌راحتی جذب پوست می‌شود و منافذ پوستی را مسدود نمی‌کند. این باعث می‌شود تا جوجوبا گزینه‌ای بسیار خوب برای ماساژ، مرطوب کردن صورت و استفاده در حمام باشد.
روغن هسته زردآلو
این روغن حامل از دانه‌ها یا هسته‌های زردآلو تهیه می‌شود. روغن هسته زردآلو ملین بوده و سرشار از اسیدهای چرب و ویتامین ای است. این روغن به‌راحتی جذب پوست می‌شود و عطری نسبتاً شیرین و آجیلی دارد. می‌توانید روغن هسته زردآلو را به شکل خوراکی یا تنها برای مصارف زیبایی (غیرخوراکی) تهیه کنید.
مصارف: تصور می‌شود که روغن هسته زردآلو به نرم و آرام کردن پوست آزاردیده کمک می‌کند. از این روغن به‌عنوان یک روغن حامل برای ساخت روغنهای ماساژ، روغن حمام و محصولات مراقبت از مو استفاده کنید.
روغن بادام شیرین
روغن بادام شیرین عطری قوی و آجیلی دارد. این روغن قابل‌خوردن است و از مغزهای شیرین بادام تهیه می‌شود. روغن بادام وزنِ سبکی داشته و به‌راحتی جذب می‌شود، و همچنین گزینه‌ای عالی برای مرطوب کردن پوست خشک است.
این روغن معمولاً برای رایحه‌درمانی استفاده می‌شود، اما عطر قویِ آن ممکن است عطر روغن اسانس را پنهان کند.
مصارف: روغن بادام شیرین یکی از محبوب‌ترین انواع روغن حامل برای مراقبت از پوست است؛ گزینه‌ای عالی برای ساخت روغنهای ماساژ، روغنهای حمام و صابون‌ها.
روغن زیتون
روغن زیتون از فشردن زیتون‌ها به دست می‌آید و به‌عنوان یک روغن خوراکیِ سالم مشهور است که عطری میوه‌ای دارد. البته از این روغن به‌عنوان یک روغن حامل در رایحه‌درمانی نیز استفاده می‌شود.
روغن زیتون خالص گزینه‌ای مناسب برای استفاده در رایحه‌درمانی و تهیۀ محصولات مراقبت از پوست است. عطر روغن زیتون ممکن است با عطر برخی از روغنهای اسانس تداخل ایجاد کند.
مصارف: روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب و استرول‌های گیاهی است که برای پاک‌سازی و مرطوب کردن پوست خشک عالی هستند. از این روغن به‌عنوان یک روغن حامل برای ماساژ، پاک‌سازی پوست صورت، مراقبت از مو و تهیۀ صابون‌های خانگی استفاده کنید.
روغن ارقان (آرگان)
روغن ارقان از مغزِ میوۀ درختان ارقان به دست می‌آید که بومیِ کشور مراکش هستند. این روغن قابل‌خوردن است و به‌طور سنتی برای قوت دادن به بدن استفاده می‌شود. روغن ارقان عطری آجیلی داشته و سرشار از ویتامین‌های آ، ای و اسیدهای چرب غیراشباع یگانه است.
مصارف: روغن ارقان می‌تواند به درمان خشکی پوست و مو، چین‌وچروک‌ها و التهاب پوست کمک کند. این خواص باعث می‌شوند تا ارقان یک روغن حامل فوق‌العاده برای مراقبت از پوست و تهیۀ روغنهای ماساژ باشد.
روغن میوه گل رز
میوه گل رز درواقع دانۀ بوتۀ رز اگلندتریا یا بوتۀ نسترن شیرازی است. گل‌های این دو نوع بوته ازنظر ظاهری با گل‌های رز مرسوم متفاوت هستند. وقتی این گل‌ها پژمرده می‌شوند و گلبرگ‌هایشان می‌ریزد، میوه گل رز باقی می‌ماند. روغن میوه گل رز از پرس یا فشردن میوه‌های گل رز تهیه می‌شود.
روغن میوه گل رز رایحه‌ای شبیه به گل رز ندارد؛ عطر آن خاکی بوده و بیشتر شبیه به مغزهای خوراکی است.
مصارف: روغن میوه گل رز سرشار از ویتامین‌های آ و ث است. ویتامین آ نوعی رتینوئید طبیعی است که با پیری مبارزه می‌کند. ویتامین‌های آ و ث هر دو اثرهای مضرِ نور خورشید در پوست را خنثی می‌کنند. از این روغن به‌عنوان یک روغن حامل در نسخه‌های درمانی برای خشکی پوست، روغنهای ماساژ و مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید.
سایر روغنهای حامل
- روغن سیاه‌دانه
- روغن دانه انگور
- روغن آووکادو
- روغن آفتابگردان
نحوۀ مخلوط کردن روغن حامل با روغنهای اسانس
هر موقع که امکانش را دارید، روغنهای حامل را به‌صورت ارگانیک و پرس سرد‌شده و از کارخانه‌های مورد اطمینان خریداری کنید. اگرچه اغلب روغنهای حامل باعث بروز واکنش آلرژیک نمی‌شوند، اما باید همیشه قبل از استفاده، مقدار بسیار کمی از آن‌ها را روی پوست مالیده و واکنشتان به این روغن‌ها را بررسی کنید.
برای انجام آزمایش حساسیت یا پَچ تست این‌گونه عمل کنید:
- مقدار کمی از روغن حامل را به قسمت داخلیِ مچِ دست یا دقیقاً زیر گوشتان بمالید.
- روغن را باندپیچی کنید.
- بگذارید 24 ساعت بگذرد و سپس محل مالیدن روغن را بررسی کنید.
- در صورت تحریک شدن پوست و بروز آزردگی، پوست را به‌خوبی شسته و از استفادۀ مجدد روغن خودداری کنید.
اگر به مغزهای درختی حساسیت دارید، نباید روغنهای به‌دست‌آمده از مغزهای این درخت‌ها را استفاده کنید. چنین روغن‌هایی عبارت‌اند از روغن بادام، روغن ارقان و روغن هسته زردآلو.
هنگام رقیق کردن روغنهای اسانس با استفاده از روغن حامل، بسیار مهم است که رهنمودهای زیر را رعایت کنید:
برای بزرگ‌سالان:
- رقیق‌سازی 2.5 درصدی: 15 قطره روغن اسانس به ازای هر 6 قاشق چای‌خوری روغن حامل
- رقیق‌سازی 3 درصدی: 20 قطره روغن اسانس به ازای هر 6 قاشق چای‌خوری روغن حامل
- رقیق‌سازی 5 درصدی: 30 قطره روغن اسانس به ازای هر 6 قاشق چای‌خوری روغن حامل
- رقیق‌سازی 10 درصدی: 60 قطره روغن اسانس به ازای هر 6 قاشق چای‌خوری روغن حامل
برای کودکان:
- رقیق‌سازی 0.5 تا 1 درصدی: 3 تا 6 قطره روغن اسانس به ازای هر 6 قاشق چای‌خوری روغن حامل
همیشه روغنهای حامل را در مکانی خنک، تاریک – ترجیحاً یخچال – نگهداری کنید. همچنین باید این روغن‌ها را درون بطری‌های شیشه‌ایِ تیره نگهداری کنید.
کلام آخر
روغنهای حامل استفادۀ بی‌خطر از روغنهای اسانس را ممکن می‌کنند. این روغن‌ها همچنین برای تغذیۀ پوست و مرطوب کردن آن مفیدند. البته تمام روغن‌ها برای استفاده به‌عنوان روغن حامل مناسب نیستند. از مصرف موادی نظیر کره، ژله پترولیم و روغن معدنی خودداری کنید.
منابع و مآخذ:
Ahmad A, et al. (2013). A review on therapeutic potential of Nigella sativa: A miracle herb. DOI:
- 1016/S2221-1691(13)60075-1
- Angelo G. (2012). Vitamin A and skin health.
oregonstate.edu/mic/health-disease/skin-health/vitamin-A - Darmstadt GL, et al. (2008). Effect of skin barrier therapy on neonatal mortality rates in preterm infants in Bangladesh: A randomized, controlled, clinical trial [Abstract].
aappublications.org/content/121/3/522.long?sso=1&sso_redirect_count=1&nfstatus=401&nftoken=00000000-0000-0000-0000-000000000000&nfstatusdescription=ERROR%3a+No+local+token - Exploring aromatherapy: Methods of application. (n.d.).
org/explore-aromatherapy/about-aromatherapy/methods-of-application/ - Guillaume D, et al. (2011). Argan oil.
com/publications/16/3/275.pdf - Jojoba oil. (n.d.). Everything you need to know about jojoba oil.
org/jojoba-oil.html - Michels AJ. (2011). Vitamin C and skin health.
oregonstate.edu/mic/health-disease/skin-health/vitamin-C - Oakley A, et al. (2014). What causes acne?
org/topics/what-causes-acn
