مضرات چای سبز | آیا عوارض چای سبز خطرناکند؟

چای سبز یکی از مفیدترین نوشیدنی‌های کرۀ زمین است و محبوبیت فراوانی دارد. این چای برای اولین بار در کشور چین به‌عنوان یک گیاه دارویی مورد استفاده قرار گرفت و با گذشت زمان به اکسیر سلامت تبدیل شد که روزانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان آن را مصرف می‌کنند. تا کنون دانشمندان و پژوهشگران هزاران مطالعۀ علمی دربارۀ اثرات چای سبز بر سلامت انسان انجام داده‌اند. با استناد به این مطالعات می‌توان گفت که چای سبز به‌طورکلی یکی از سالم‌ترین و کم‌خطرترین نوشیدنی‌ها است. بااین‌حال، همچنان نکاتی دربارۀ مصرف چای سبز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. مضرات چای سبز و عوارض آن نادر هستند اما در هر صورت بروز آن‌ها ممکن است. اغلب این عوارض و مضرات افرادی را درگیر می‌کنند که به کافئین یا تانین‌ها حساسیت دارند. اگر به‌طور مداوم چای مصرف می‌کنید، احتمالاً با مصرف چای سبز مشکلی پیدا نخواهید کرد. اگر به کافئین حساسیت دارید یا با نوشیدن چای سبز مشکلاتی را تجربه می‌کنید، میزان مصرف آن را کمتر کرده یا به‌طورکلی نوشیدن چای سبز را متوقف کنید. در ادامۀ این مطلب به بررسی کامل مضرات چای سبز و عوارض آن می‌پردازیم.

مشکلات معده

چای سبز اگر زیادی غلیظ باشد یا به صورت ناشتا مصرف گردد ممکن است باعث ناراحتی معده شود. چای سبز حاوی تانین است که می‌تواند میزانِ اسید در معده را افزایش دهد. اسید اضافه در معده می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی شود؛ ازجمله یبوست، ریفلاکس اسید و حالت تهوع. دَم کردن چای سبز با آبی که بیش‌ازحد داغ باشد می‌تواند باعث تشدید این عوارض جانبی شود. برای دم کردن چای سبز از آبی استفاده کنید که دمای آن بین 70 تا 82 درجۀ سانتی‌گراد باشد.

یکی دیگر از مضرات چای سبز و مصرف آن در مقادیر زیاد این است که می‌تواند باعث بروز اسهال شود. کافئین در بدن انسان اثر ملین دارد، چراکه ماهیچه‌های روده را تحریک کرده و درنتیجه دفعات انقباض این ماهیچه‌ها بیشتر می‌شود. چنین فرآیندی باعث می‌شود تا نیاز فرد برای تخلیۀ روده بیشتر شده و با ناراحتی معده مواجه شود. اگر به سندروم روده تحریک‌پذیر دچار هستید، از مصرف چای سبز خودداری کنید.

برای پیشگیری از بروز عوارض چای سبز هرگز این چای را ناشتا میل نکنید؛ به‌جای این کار، چای سبز را بعد از هر وعدۀ غذایی بنوشید. اگر به بیماری ریفلاکس اسیده معده دچارید یا زخم معده دارید، از مصرف چای سبز خودداری کنید، چراکه اسید معده را افزایش می‌دهد.

سردرد

از مضرات چای سبز (به دلیل محتوای کافئین آن) می‌توان به تجربۀ سردرد در برخی از افراد اشاره کرد. افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می‌برند می‌توانند هرازگاهی چای سبز مصرف کنند، اما اگر هر روز سردرد دارید، از مصرف روزانۀ چای سبز خودداری کنید. در صورتی که به کافئین حساس هستید، کلاً از مصرف چای سبز اجتناب کنید.

مشکلات خواب

چای سبز حاوی ترکیبی به نام کافئین است که ضدخواب محسوب می‌شود. البته میزان کافئین در این چای کم است، ولی همچنان می‌تواند برای افرادی که به کافئین حساس هستند مشکلاتی ایجاد کند. این اثر چای سبز بر خواب از ترکیبات شیمیایی‌ای نشئت می‌گیرد که از ترشح هورمون‌هایی نظیر ملاتونین – که خواب‌آور هستند – جلوگیری می‌کنند.

چای سبز همچنین حاوی ال-تیانین است؛ ترکیبی که به ایجاد حس آرامش کمک می‌کند اما در عین حال سطح هوشیاری و تمرکز را افزایش می‌دهد. چنین ترکیبی ممکن است برای برخی از افراد مشکلات خواب ایجاد کند. برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ال-تیانین برای خواب مفید است. بااین‌حال، این مطالعات عمدتاً بر روی افرادی انجام شده‌اند که به اختلالاتی نظیر اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی و شیزوفرنی دچار بوده‌اند. پژوهش‌های دیگر نشان می‌دهند که ال-تیانین ممکن است از طریق کاهش ضربان قلب به وسیلۀ مهار کردن گیرنده‌های گلوتامات در مغز، به بهبود خواب کمک کند.

این فواید ممکن است توسط محتوای کافئین چای سبز (به‌خصوص چای سبز ماچا) خنثی شوند. اگرچه پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ال-تیانین برای خواب مفید است، اما در جامعۀ پزشکی اجماع نظری دربارۀ میزان مصرف آن برای اثرگذاری مطلوب وجود ندارد. درحالی‌که نوشیدن یک فنجان چای سبز قبل از خواب شب ممکن است برای اغلب مردم مفید باشد، اما افرادی که به کافئین حساسیت دارند باید بین مصرف چای سبز و ساعت خوابیدن‌شان حداقل 5 ساعت فاصله بگذارند.

کم‌خونی و کمبود آهن

چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که در جذب آهن توسط بدن انسان تداخل ایجاد می‌کنند. نتایج یک فراتحلیل نشان می‌دهد که این اثر جانبی می‌تواند به‌طور خاص برای افرادی که از کم‌خونی رنج می‌برند یا به بیماری‌ای مبتلا هستند که با کمبود آهن همراه است خطرناک باشد. یک مطالعۀ موردی نشان داده است که مصرف چای سبز باعث بروز کم‌خونی در یک مرد تاجر 48 ساله شده است. این فرد در طول چند سال هر هفته 6 فنجان چای سبز مصرف می‌کرده است. برای پیشگیری از این اثر جانبی، به چای خود لیمو اضافه کنید. ویتامین ث موجود در لیمو باعث افزایش جذب آهن می‌شود و این اثر جانبی چای سبز را خنثی می‌کند. همچنین می‌توانید چای سبز را یک ساعت قبل یا بعد از وعدۀ غذایی میل کنید. این کار باعث می‌شود تا بدن برای جذب آهن زمان کافی داشته باشد و فرآیند جذب آهن توسط تانین‌ها دچار تداخل نشود. اگر کم‌خونی دارید، بهتر است برای احتیاط از مصرف چای سبز خودداری کنید.

استفراغ

یکی از مضرات چای سبز و مصرف بیش‌ازحد آن حالت تهوع و استفراغ است؛ چراکه تانین‌های موجود در چای سبز با بروز حالت تهوع و یبوست ارتباط دارند. علت این ارتباط نحوۀ اتصال پروتئین‌ها در روده‌ها می‌باشد. اگر به‌طور مداوم چای مصرف دارید، از مصرف بیش از 4 فنجان چای سبز در روز خودداری کنید. اگر می‌خواهید مصرف چای سبز را شروع کنید، کار را با روزی 1 یا 2 فنجان شروع کرده و واکنش بدنتان را زیر نظر داشته باشید. افزایش مصرف چای سبز تنها در صورتی بدون مشکل است که فرد هیچ عوارض جانبی‌ای را تجربه نکند.

سرگیجه و تشنج

از دیگر عوارض چای سبز و مصرف زیاد آن می‌توان به بروز سرگیجه یا سبکی سر اشاره کرد. کافئین جریان خون به مغز و سیستم عصبی مرکزی را کاهش می‌دهد و باعث بروز بیماری حرکت (تهوع) می‌شود. در موارد نادر مصرف چای سبز می‌تواند به بروز تشنج یا احساس گیجی منجر شود. همچنین در مواردی نوشیدن این چای می‌تواند وزوز گوش را افزایش دهد. اگر به وزوز گوش دچار هستید، از مصرف چای سبز خودداری کنید. اگر به کافئین حساسیت دارید، همیشه چای سبز را در مقادیر متعادل و کم بنوشید. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حداکثر میزان قابل‌تحملِ این چای در بدن انسان 24 فنجان می‌باشد. همان‌طور که اشاره شد، اغلب مضرات چای سبز نادر هستند و تنها با مصرف بیش‌ازحد آن یا در صورت حساسیت فرد به ترکیبات چای سبز بروز می‌کنند.

سایر مضرات چای سبز

• تحریک اختلالات خونریزی
• آسیب و بیماری کبد
• ضربان قلب نامنظم و افزایش فشارخون
• بیماری استخوان
• خطرات مرتبط با بارداری و مصرف در کودکان