خواص چای سبز در درمان بیماری ها

چای سبز سالمترین نوشیدنی روی کرۀ زمین است. این چای مملو از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی مهم است که اثرات قابل توجهی بر بدن دارند. از جمله این اثرات می‌توان به بهبود عملکرد مغز، چربی‌سوزی، کاهش خطر سرطان و بسیاری از فواید قابل توجه دیگر اشاره کرد. در این مقاله به بررسی خواص چای سبز می‌پردازیم که این خواص توسط مطالعات علمی اثبات شده‌اند.

ترکیبات بیواکتیو چای سبز

چای سبز تنها یک نوشیدنی ساده نیست. بسیاری از ترکیبات گیاهی موجود در برگ‌های چای در این نوشیدنی وجود دارند که مقادیر بالایی از مواد مغذی مهم را شامل می‌شوند.

چای سرشار از پلی‌فنول‌هاست که اثراتی همچون کاهش التهاب و کمک به مبارزه با سرطان را دارا هستند.

حدود 30 درصد از وزنِ چای سبز از پلی‌فنول‌ها تشکیل شده است که مقادیر بالایی از کاتچین EGCG را شامل می‌شوند. کاتچین‌ها در واقع آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی هستند که به پیشگیری از آسیب سلولی کمک کرده و فواید دیگری نیز دارند.

EGCG (اپی‌گالوکتشین گالات) یکی از قدرتمندترین ترکیبات موجود در چای سبز است. این ماده به منظور درمان بیماری‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته و شاید یکی از دلایلی باشد که چای سبز چنین خواص داروییِ قدرتمندی دارد.

چای سبز همچنین حاوی مقادیر کمی از مواد معدنی مهم است که برای سلامتی ضروری می‌باشند.

سعی کنید چای سبز را از برندهای معتبر و باکیفیت تهیه کنید، زیرا برخی از برندها کیفیت خوبی نداشته و حاوی مقادیر زیادی از فلوراید هستند.

با این حال، حتی با مصرف محصولات برندهای بی‌کیفیت هم میتوانید از خواص چای سبز بهره‌مند شوید.

بهبود عملکرد مغز

چای سبز نه تنها شما را هشیار می‌کند، بلکه برای باهوش‌تر کردن شما نیز موثر است.

ترکیب فعال اصلی موجود در چای سبز کافئین است که یک محرک می‌باشد.

البته کافئین چای به اندازۀ قهوه نیست، اما به حدی است که بتواند واکنش مورد نظر را در بدن به وجود آورده و با اثرات منفی مصرف زیاد کافئین – مانند عصبی شدن – همراه نباشد.

کافئین نوعی انتقال‌دهندۀ عصبیِ بازدارنده به نام آدنوزین را در مغز مسدود می‌کند. کافئین از این طریق آزاد شدن نورون‌ها و تراکم انتقال‌دهنده‌های عصبی نظیر روپامین و نوراپینفرین را افزایش می‌دهد.

کافئین بسیار مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و به‌طور مداوم نشان داده شده است که مصرف آن به بهبودی در جنبه‌های مختلف عملکرد مغز نظیر بهبود خلق‌وخو، هشیاری، واکنش به زمان و حافظه منجر می‌گردد.

خواص چای سبز برای افزایش چربی‌سوزی

اگر به لیست ترکیبات موجود در مکمل‌های چربی‌سوز نگاه کنید، به احتمال زیاد چای سبز را در به‌عنوان یکی از ترکیب‌ها پیدا خواهید کرد.

مطالعات کنترل‌شدۀ انسانی نشان داده‌اند که چای سبز میزانِ چربی‌سوزی و نرخ سوخت‌وساز بدن را افزایش می‌دهد.

در مطالعه‌ای که بر روی 10 مرد سالم انجام شد، مشخص گردید که چای سبز مصرف انرژی را به میزان 4 درصد افزایش می‌دهد.

مطالعۀ دیگری نشان داده است که اکسیداسیون چربی 17 درصد افزایش داشته است. این نشانگر این است که چای سبز شاید بتواند به طور انتخابی چربی‌سوزی را افزایش دهد.

با این حال، برخی از مطالعات هیچ افزایشی در سوخت‌وساز را نشان نداده‌اند. بنابراین، اثرات این چای می‌توانند در افراد مختلف متفاوت باشند.

کاهش خطر سرطان‌ها

چای سبز منبع بسیار خوبی از آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمند است. در نتیجه، منطقی به نظر می‌رسد که بتواند خطر سرطان را کاهش دهد.

• سرطان سینه: نتایج یک فراتحلیل که به بررسی مطالعات مشاهده‌ای پرداخته است نشان می‌دهد که خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که بیشترین مصرف چای سبز را داشته‌اند، به میزان 20 تا 30 درصد کاهش یافته است. سرطان سینه شایع‌ترین نوع سرطان در میان زنان است.
• سرطان پروستات: یک مطالعه نشان داده است که نوشیدن چای سبز در مردان، با کاهش 48 درصدی خطر بروز سرطان پروستات همراه بوده است که شایع‌ترین نوع سرطان در میان مردان می‌باشد.
• سرطان روده بزرگ: تحلیل 29 مطالعه نشان می‌دهد که نوشیدن چای سبز باعث کاهش 42 درصدی خطر سرطان روده بزرگ می‌شود.

بسیاری از مطالعات مشاهده‌ای نشان داده‌اند که مصرف‌کنندگان چای سبز کمتر در خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها هستند. با این حال، برای تایید این اثرات همچنان به پژوهش‌های باکیفیتی نیاز است.

خواص چای سبز برای محافظت از مغز

خواص چای سبز نه تنها عملکرد مغز را در کوتاه‌مدت بهبود می‌بخشد، بلکه ممکن است از مغز در دوران سالمندی نیز محافظت کند.

بیماری آلزایمر شایع‌ترین بیماری مخرب عصبی در انسان‌ها است که به زوال عقل منجر می‌شود.

بیماری پارکینسون دومین بیماری مخرب عصبی شایع است و باعث مرگ نورون‌های تولیدکننده دوپامین در مغز می‌شود.

چندین مطالعه درون‌کشتگاهی و حیوانی نشان داده‌اند که ترکیبات کاتچین موجود در چای سبز می‌توانند اثرات حفاظتی مختلفی بر نورون‌ها داشته باشند و احتمالا خطر بیماری آلزایمر و پارکینسون را کاهش دهند.

از بین بردن باکتری‌ها

خواص چای سبز و کاتچین‌های موجود در آن اثرات بیولوژیکی دیگری نیز دارند.

برخی مطالعات نشان داده‌اند که این ترکیبات می‌توانند باکتری‌ها را نابود کرده و ویروس‌هایی نظیر ویروس آنفلوآنزا را مهار کنند که این احتمالا خطر بروز عفونت‌ها را کاهش می‌دهد.

استرپتوکوک موتانس اصلی‌ترین باکتری مضر در دهان است. این باکتری باعث تشکیل پلاک شده و اصلی‌ترین عامل بروز حفره‌ها و پوسیدگی دندان میباشد.

مطالعات نشان می‌دهند که کاتچین‌های چای سبز می‌توانند رشد استرپتوکوک موتانس را مهار کنند. مصرف چای سبز با بهبود سلامت دندان و کاهش خطر کرم‌خوردگی دندان در ارتباط است.

همچنین چندین مطالعه نشان داده‌اند که چای سبز می‌تواند بوی بد دهان را کاهش دهد.

کاهش خطر دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 باعث افزایش سطوح قند خون یا ناتوانی در تولید انسولین می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهند که خواص چای سبز می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود داده و سطح قند خون را کاهش دهد.

یک مطالعه در افراد ژاپنی نشان داده است افرادی که بیشترین مصرف چای سبز را داشته‌اند، 42 درصد کمتر در خطر ابتلا به دیابت نوع 2 بوده‌اند.

براساس نتایج یک بررسی که 7 مطالعه و 286 هزار نفر را شامل می‌شود، خطر دیابتی شدن در مصرف‌کنندگان چای سبز 18 درصد کمتر از سایرین است.

کاهش خطر بیماری قلبی-عروقی

بیماری‌های قلبی-عروقی نظیر بیماری قلبی و سکته مغزی، بزرگترین علل مرگ و میر در سراسر جهان هستند.

مطالعات نشان می‌دهند که چای سبز می‌تواند برخی از عوامل خطر اصلی این بیماری‌ها را بهبود دهد.

این عوامل عبارتند از کلسترول کل، کلسترول LDL و سطوح تری‌گلیسرید.

چای سبز همچنین به طور قابل توجهی ظرفیتِ آنتی‌اکسیدانی خون را افزایش می‌دهد که می‌تواند از ذرات LDL در برابر اکسیداسیون محافظت کند که یکی از عوامل خطر بیماری قلبی می‌باشد.

با توجه به خواص چای سبز برای کاهش این عوامل خطر، عجیب نیست که خطر بروز بیماری قلبی-عروقی در میان مصرف‌کنندگان چای سبز تا 31 درصد کمتر است.

خواص چای سبز برای کاهش وزن

ازآنجایی‌که چای سبز می‌تواند سرعت سوخت‌وساز بدن را در کوتاه‌مدت کاهش دهد، منطقی به نظر می‌رسد که مصرف آن در کاهش وزن موثر باشد.

چندین مطالعه نشان داده‌اند که چای سبز می‌تواند به کاهش چربی بدن، به خصوص چربی شکم کمک کند.

یکی از این مطالعه‌ها به‌طور تصادفی و کنترل‌شده در طول 12 هفته بر روی 240 مرد و زن انجام شد. گروه چای سبز در این مطالعه کاهش چشمگیری در چربی بدن، وزن، اندازۀ دور کمر و چربی شکم داشتند.

بااین‌وجود، برخی مطالعات نشان می‌دهند که چای سبز تاثیر چندانی در کاهش وزن ندارد. بنابراین، نمی‌توان چندان با اطمینان دربارۀ خواص چای سبز برای لاغری نظر داد.

افزایش طول عمر

مرگ اجتناب‌ناپذیر است؛ اما ازآنجایی‌که که مصرف‌کنندگان چای سبز کمتر در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی و سرطان هستند، احتمال افزایش طول عمر در این افراد بیشتر می‌باشد.

یک مطالعه در طول 11 سال به بررسی 40530 شرکت‌کنندۀ بزرگسال ژاپنی پرداخت. احتمال مرگ‌ومیر در این افراد که روزانه چای سبز مصرف می‌کردند (روزانه 5 فنجان یا بیشتر) به‌طور چشمگیری کاهش یافته بود:

• مرگ ناشی از تمام دلایل: کاهش 23 درصدی در زنان و کاهش 12 درصدی در مردان
• مرگ ناشی از بیماری قلبی: کاهش 31 درصدی در زنان و کاهش 22 درصدی در مردان
• مرگ ناشی از سکته مغزی: 42 درصد کاهش در زنان و 35 درصد کاهش در مردان

مطالعه‌ای 6 ساله که بر روی 14001 شرکت‌کنندۀ ژاپنی سالمند انجام شد نشان می‌دهد: افرادی که بیشترین مصرف چای سبز را داشتند، 76 درصد کمتر در خطر مرگ بودند.