خواص عسل ، درمان سرفه و بهبود زخم ها
استفاده از عسل به‌عنوان یک غذا و همچنین دارو، به زمان‌های بسیار قدیم باز می‌گردد. مقدار ترکیبات گیاهیِ مفید در عسل بالا است و مصرف آن می‌تواند برای سلامتی مفید باشد. عسل به خصوص زمانی سالم است که جایگزین شکر تصفیه شده گردد که 100 درصد کالری تهی می‌باشد. در این مقاله به بررسی خواص عسل می‌پردازیم.
عسل حاوی برخی مواد مغذی است
عسل یک مایع غلیظ و شیرین است که توسط زنبورهای عسل ساخته می‌شود. زنبورها شکر را از محیط اطرافِ خود جمع می‌کنند که بخش اصلی این شکر از نکتارِ گل‌ها – که سرشار از شکر است – بدست می‌آید.
وقتی زنبورها داخلِ کندو هستند، به طور مداوم نکتار گل‌ها را مصرف، هضم و به قی تبدیل می‌کنند.
محصول نهایی این فرآیند عسل است که نوعی مایع بوده و نقش غذای ذخیره شده برای زنبورها را دارد. عطر، رنگ و طعم عسل بستگی به نوع گل‌هایی دارد که زنبورها از آن تغذیه کرده‌اند.
از لحاظ ارزش غذایی، 1 قاشق غذاخوری عسل (21 گرم) حاوی 64 کالری و 17 گرم شکر می‌باشد. این شکر از فروکتوز، گلوکز، مالتوز و ساکارز تشکیل شده است. عسل هیچگونه فیبر، چربی یا پروتئینی ندارد.
عسل همچنین حاوی مقادیر بسیار کمی – کمتر از 1 درصد از نیاز روزانه – از برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی است؛ اما برای اینکه بتوانید نیازهای روزانه‌تان به این مواد را برطرف کنید، باید چندین کیلو عسل مصرف کنید.
ویژگی قابل توجه عسل این است که حاوی ترکیبات گیاهی بیواکتیو و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشد. عسل‌های تیره‌تر معمولا محتوای بیشتری از این مواد را دارا هستند.
عسل باکیفیت سرشار از آنتی‌اکسیدان است
عسل باکیفیت حاوی بسیاری از آنتی‌اکسیدان‌های مهم می‌باشد. این آنتی‌اکسیدان‌ها عبارتند از اسیدهای ارگانیک و ترکیبات فنولی نظیر فلاونوئیدها.
دانشمندان باور دارند که ترکیب این مواد باعث می‌شود تا عسل قدرت آنتی‌اکسیدانی داشته باشد.
جالب‌تر اینکه نتایج دو مطالعه نشان می‌دهند که عسل گندم سیاه، ارزش آنتی‌اکسیدانیِ خون را افزایش می‌دهد.
آنتی‌اکسیدان‌ها با کاهش خطر حملات قلبی، سکته مغزی و برخی از انواع سرطان ارتباط دارند. این ترکیبات همچنین ممکن است سلامت چشم را افزایش دهند.
عسل برای دیابتی‌ها بهتر از شکر است
شواهد موجود دربارۀ اثرات عسل بر افراد دیابتی متناقض هستند.
از طرفی، عسل می‌تواند برخی عوامل خطر بیماری قلبی که در میان افراد مبتلا به دیابت نوع 2 شایع هستند را کاهش دهد.
به طور مثال، عسل ممکن است به کاهش کلسترول بد (LDL)، تری‌گلیسرید و التهاب کمک کرده و در عین حال کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد.
با این حال، برخی از مطالعات نشان می‌دهند که عسل می‌تواند باعث افزایش سطوح قند خون شود؛ که البته این افزایش به اندازۀ شکر تصفیه شده نیست.
اگرچه عسل نسبت به شکر تصفیه شده گزینه‌ای سالمتر است، اما مصرف آن توسط افراد دیابتی باید محتاطانه باشد.
در واقع توصیه می‌شود که افراد دیابتی مصرف تمام غذاهای سرشار از کربوهیدرات را به حداقل برسانند.
فراموش نکنید که برخی از انواع عسل ممکن است خالص نباشند و شیره به آنها اضافه شده باشد. اگرچه تولید عسل تقلبی در اغلب کشورها غیرقانونی است، اما همچنان یک مشکل شایع در سراسر جهان می‌باشد.
کاهش فشارخون
فشارخون یک عامل خطر مهم برای بیماری قلبی است و عسل می‌تواند به کاهش آن کمک کند.
این خاصیت بدلیل وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در عسل است که با کاهش فشارخون ارتباط دارند.
مطالعات انجام شده بر روی موش‌ها و انسان‌ها نشان داده‌اند که مصرف عسل به کاهش ملایم فشارخون کمک می‌کند.
کمک به بهبود کلسترول
کلسترول LDL بالا یک عامل خطر قوی برای بیماری قلبی است. این نوع کلسترول نقش مهمی را در بروز تصلب شرایین ایفا می‌کند. تصلب شرایین عبارت است از تجمع چربی در شریان‌ها که می‌تواند به بروز حملات قلبی و سکته‌های مغزی منجر گردد.
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که خواص عسل می‌توانند به بهبود سطوح کلسترول کمک کنند.
عسل میزانِ کلی کلسترول بد یا LDL را کاهش داده و به طور چشمگیری باعث افزایش کلسترول خوب یا HDL می‌شود.
به طور مثال، بررسی 55 بیمار نشان داد که مصرف عسل باعث کاهش 5.8 درصدی کلسترول LDL و افزایش 3.3 درصدی کلسترول HDL در آنها شده بود. مصرف عسل همچنین باعث کاهش وزن ملایم 1.3 درصدی در این افراد شد.
خواص عسل برای کاهش تری‌گلیسرید
بالا بودن تری‌گلیسرید یکی دیگر از عوامل خطر بیماری قلبی است. تری‌گلیسرید‌ها همچنین با مقاومت انسولین در ارتباط هستند که یکی از اصلی‌ترین عوامل خطر دیابت نوع 2 می‌باشد.
سطوح تری‌گلیسرید معمولا با دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از شکر و کربوهیدرات‌های پالایش شده، افزایش می‌یابند.
تعداد زیادی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مداوم عسل با کاهش سطوح تری‌گلیسرید ارتباط دارد؛ به ویژه وقتی جایگزین شکر معمولی شده باشد.
به طور مثال، یک مطالعه به مقایسۀ عسل و شکر پرداخت و مشخص گردید که سطوحِ تری‌گلیسرید در مصرف‌کنندگانِ عسل، 11 تا 19 درصد کاهش یافته بود.
سایر خواص عسل برای قلب
همانطور که گفتیم عسل منبع بسیاری خوبی از فنول‌ها و سایر ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است. بسیاری از این ترکیبات با کاهش خطر بیماری قلبی در ارتباط هستند.
این مواد ممکن است به گشاد کردن شریان‌های قلب کمک کرده و جریان خون به قلب را افزایش دهند. همچنین این ترکیبات ممکن است به پیشگیری از تشکیل لخته خون کمک کنند که می‌تواند باعث بروز حملات قلبی و سکته‌های مغزی شود.
علاوه بر این، در یک مطالعه که بر روی موش‌ها انجام شد، مشخص گردید که عسل از قلب در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند.
با این حال، مطالعۀ درازمدتی در این زمینه بر روی انسان‌ها انجام نشده است.
درمان زخم و سوختگی
استفاده موضعی از عسل برای درمان زخم‌ها و سوختگی‌ها به مصر باستان برمی‌گردد و امروزه نیز همچنان کاربرد دارد.
بررسی 26 مطالعه نشان می‌هد که عسل موثرترین ماده برای درمان سوختگی‌ها و زخم‌هایی است که بعد از جراحی عفونی شده‌اند.
عسل همچنین درمانی موثر برای زخم‌های پای افراد دیابتی می‌باشد که مشکلی جدی بوده و می‌تواند به قطع عضو منجر شود.
خواص عسل برای درمان سرفه کودکان
سرفه یکی از مشکلات رایج در میان کودکانی است که به عفونت‌های تنفسی فوقانی دچار هستند.
این عفونت‌ها می‌توانند بر روی کیفیت خواب و زندگی کودکان و والدین اثر بگذارند.
با این حال، داروهای مرسوم برای سرفه همیشه موثر نیستند و با عوارض جانبی همراه می‌باشند. عسل گزینۀ بسیار بهتری برای درمان سرفه محسوب می‌شود و شواهد علمی نشان می‌دهند که اثرگذاری بالایی دارد.
فراموش نکنید که هرگز نباید به کودکان زیر یک سال عسل داده شود؛ زیرا خطر ابتلا به بوتولیسم وجود دارد.
