فواید ماست برای دستگاه گوارش و سیستم ایمنی
صدها سال است که ماست توسط انسان مصرف میشود. این مادۀ لبنی بسیار مغذی بوده و خوردن آن به طور منظم می‌تواند فواید فراوانی برای سلامتی داشته باشد. به طور مثال، یافته‌ها نشان می‌دهند که ماست خطر ابتلا به بیماری قلبی و پوکی استخوان را کاهش داده و همچنین به مدیریت وزن کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی فواید ماست می‌پردازیم.
ماست چیست و چگونه تولید میشود؟
ماست یک محصول لبنی محبوب است که از تخمیر شدن باکتری‌های شیر بدست می‌آید. این باکتری‌ها لاکتوز (قند طبیعی موجود در شیر) را تخمیر می‌کنند. این فرآیند باعث تولید اسید لاکتیک میشود؛ ماده‌ای که پروتئین‌های شیر را دلمه کرده و بافت و طعم خاصی به ماست می‌دهد.
ماست را می‌توان از انواع شیر تهیه کرد. ماست‌هایی که از شیر بدون‌چربی تهیه می‌شوند را ماست بدون‌چربی می‌نامند. از طرف دیگر ماست‌هایی که از شیر پرچرب تهیه می‌شوند، با نام ماست پرچرب عرضه می‌گردند.
ماست معمولیِ بدون رنگ اضافه، سفیدرنگ بوده و طعمی قوی دارد.
متاسفانه اغلب برندهای تولید کننده ماست به محصولات خود ترکیبات اضافه شده نظیر شکر و طعم‌دهنده‌های مصنوعی می‌افزایند. این ماست‌ها برای سلامتی مفید نیستند.
ماست ساده و شیرین‌نشده فواید فراوانی برای سلامتی دارد.
در ادامه چند مورد از فواید ماست برای بدن را بررسی خواهیم کرد.
سرشار از مواد مغذی
ماست تقریبا تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را شامل میشود.
یکی از دلایل شهرت ماست بدلیل محتوای بالای کلسیم است؛ ماده‌ای معدنی که برای سلامت دندان‌ها و استخوان‌ها ضروری می‌باشد. تنها یک فنجان از ماست 49 درصد از نیاز روزانه به کلسیم را برطرف می‌کند.
ماست همچنین سرشار از ویتامین‌های ب است؛ به ویژه ویتامین ب12 و ریبوفلاوین که هر دو برای محافظت از بدن در برابر بیماری قلبی و برخی نقائص لوله عصبی در هنگام تولد مفید می‌باشند.
یک فنجان ماست 38 درصد از نیاز روزانه به فسفر، 12 درصد منیزیم و 18 درصد پتاسیم را فراهم می‌کند. این مواد معدنی برای فرآیندهای بیولوژیکی بدن از جمله تنظیم فشارخون، سوخت‌وساز و سلامت استخوان ضروری هستند.
یکی از مواد مغذی که به طور طبیعی در ماست وجود ندارد، ویتامین دی است. البته بسیاری از ماست‌ها با این ویتامین غنی‌سازی می‌شوند. ویتامین دی سلامت استخوان و سیستم ایمنی بدن را تشویق کرده و ممکن است در کاهش خطر برخی از بیماری‌ها از جمله بیماری قلبی و افسردگی موثر باشد.
سرشار از پروتئین
یکی از بهترین فواید ماست این است که پروتئین قابل‌توجهی دارد. در هر 200 گرم ماست حدود 12 گرم پروتئین یافت میشود.
نشان داده شده که پروتئین می‌تواند از طریق افزایش مصرف انرژی یا کالری، باعث افزایش سوخت‌وساز بدن شود.
دریافت پروتئین به اندازۀ کافی برای تنظیم اشتها نیز مهم می‌باشد، زیرا پروتئین تولید هورمون‌هایی که فرستندۀ سیگنال سیر شدن هستند را افزایش می‌دهد. این ممکن است در کاهش تعداد کالری‌های دریافتی و کنترل وزن موثر باشد.
در یک مطالعه، افرادی که ماست را به‌عنوان میان‌وعده میل می‌کردند، احساس گرسنگی کمتری داشتند و در وعدۀ شام 100 کالری کمتر مصرف کردند. در حالی که سایر افراد – که خوراکی‌های کم‌پروتئین مصرف کرده بودند – کالری بیشتری را در وعدۀ شام خود مصرف کردند.
اثرات سیرکنندۀ ماست حتی در ماست چکیده یا یونانی نیز مشاهده می‌شوند. این ماست بسیار غلیظ بوده و آب کمی دارد. پروتئین ماست چکیده بیشتر از ماست معمولی است و در هر 200 گرم، 22 گرم پروتئین دارد.
نشان داده شده که ماست چکیده بر روی کنترل اشتها و به تاخیر انداختن احساس گرسنگی اثر دارد. در واقع این اثرات ماست چکیده قوی‌تر از اثرات مشابه در ماست معمولی هستند.
فواید ماست برای دستگاه گوارش
برخی از ماست‌ها حاوی باکتری‌های زنده یا پروبیوتیک‌ها هستند که یا از ابتدا در ماست وجود داشته، یا بعد از پاستوریزه کردن به آن اضافه شده‌اند.
این باکتری‌ها ممکن است برای سلامت دستگاه گوارش مفید باشند.
متاسفانه بسیاری از ماست‌ها پاستوریزه می‌شوند و این فرآیند که با گرما دادن به ماست همراه است، باکتری‌های موجود در آنها را از بین می‌برد.
برای اینکه از وجود پروبیوتیک‌های موثر در ماست مطمئن شوید، به سراغ ماستی بروید که حاوی باکتری‌های زنده و فعال است. این ویژگی باید بر روی برچسب محصول ذکر شده باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که برخی از انواع پروبیوتیک‌های ماست نظیر Bifidobacteria و Lactobacillus، علائم ناخوشایندِ سندرم روده تحریک‌پذیر را کاهش می‌دهند. این سندرم یک اختلال رایج است که روده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در یک مطالعه، بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، شیر تخمیر شده یا ماست حاوی Bifidobacteria دریافت کردند. بعد از گذشت تنها سه هفته، این افراد بهبودهایی در نفخ کردن و دفعات اجابت مزاج را گزارش دادند. این اثرات بعد از شش هفته نیز قابل مشاهده بودند.
یافته‌های مطالعۀ دیگری نشان می‌دهد که ماستِ حاوی Bifidobacteria به بهبود علائم گوارشی و کیفیتِ زندگی زنانی که بیماری گوارشی نداشته‌اند، کمک کرده است.
علاوه بر این، تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها ممکن است برای محافظت در برابر اسهال آنتی‌بیوتیکی و یبوست مفید باشند.
تقویت سیستم ایمنی
مصرف ماست – به ویژه اگر حاوی پروبیوتیک باشد – به طور منظم ممکن است باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش احتمال ابتلا به بیماری شود.
نشان داده شده که پروبیوتیک‌ها التهاب را کاهش می‌دهند. التهاب با بسیاری از مشکلات سلامتی، از عفونت‌های ویروسی گرفته تا اختلالات روده، در ارتباط است.
تحقیقی نشان می‌دهد که در برخی موارد، پروبیوتیک‌ها به کاهش وقوع، مدت زمان و شدت سرماخوردگی نیز کمک می‌کنند.
بعلاوه، خواص ماست برای تقویت کردن سیستم ایمنی بدن، بیشتر ناشی از محتوای منیزیم، سلنیوم و روی می‌باشد. این مواد معدنی در سلامت سیستم ایمنی بدن نقش دارند.
ماست‌های غنی شده با ویتامین دی نیز ممکن است به تقویت بیشتر سیستم ایمنی بدن کمک کنند. ویتامین دی در مطالعات مختلفی برای پیشگیری از بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی و آنفلوانزا مورد بررسی قرار گرفته است.
پیشگیری از پوکی استخوان
ماست حاوی برخی از مواد مغذی است که برای حفظ سلامت استخوان مهم می‌باشند. این مواد عبارتند از کلسیم، پروتئین، پتاسیم، فسفر و گاهی اوقات ویتامین دی.
تمام این ویتامین‌ها و مواد معدنی به ویژه برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید هستند. پوکی استخوان عارضه‌ای است که ویژگی آن ضعیف شدن استخوان‌ها می‌باشد. این بیماری در میان سالمندان رایج است.
افراد مبتلا به پوکی استخوان دارای تراکم استخوانی پایینی هستند و خطر بروز شکستگی‌ها در آنها بالاتر می‌باشد.
با این حال، تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف حداقل سه وعده لبنیات، از جمله ماست، به صورت روزانه ممکن است به حفظ حجم و قدرت استخوان کمک کند.
سایر فواید ماست
- ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد
- ممکن است برای مدیریت وزن موثر باشد