بیماری التهابی لگن؛ علائم، تشخیص و درمان
بیماری التهابی لگن (PID) نوعی عفونت است که در اندام تولید مثل زنان رخ می‌دهد. لگن در قسمت پایینی شکم قرار داشته و لوله‌های رحم، تخمدان‌ها، گردن رحم و رحم را شامل می‌شود. براساس گزارش وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا، این بیماری رایج بوده و سالانه حدود یک میلیون زن در آمریکا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
انواع مختلفی از باکتری‌ها می‌توانند علت بروز بیماری التهابی لگن باشند، از جمله باکتری‌هایی که علت بروز بیماری‌های مقاربتی (STIs) نظیر کلامیدیا و سوزاک هستند. رایج‌ترین اتفاق این است که باکتری‌ها ابتدا وارد واژن شده و باعث عفونت می‌شوند. با گذر زمان، این عفونت می‌تواند حرکت کرده و به اندام‌های لگن وارد شود.
در صورتی که عفونت در خون پخش گردد، بیماری التهابی لگن می‌تواند به‌شدت خطرناک و حتی مرگبار باشد. اگر فکر می‌کنید که به عفونتی مبتلا شده‌اید، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر بیماری التهابی لگن
در صورت مبتلا بودن به کلامیدیا و سوزاک، خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن افزایش می‌یابد. با این حال، حتی اگر بیماری مقاربتی هم نداشته باشید، احتمال بروز بیماری التهابی لگن همچنان وجود دارد. سایر عوامل خطر این بیماری عبارتند از:
- برقراری رابطۀ جنسی قبل از 25 سالگی
- برقراری رابطۀ جنسی با افراد مختلف
- برقراری رابطۀ جنسی بدون استفاده از کاندوم
- استفاده از دستگاه IUD برای پیشگیری از بارداری
- دوش واژینال
- سابقۀ بیماری التهابی لگن
علائم بیماری التهابی لگن
برخی از زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. زنانی که علائم دارند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- درد در قسمت پایینی شکم (شایع‌ترین علامت)
- در در قسمت بالایی شکم
- تب
- رابطۀ جنسی دردناک
- ادرار دردناک
- خونریزی نامنظم (قاعدگی)
- بوی بد ترشحات واژن یا افزایش آن
- خستگی
بیماری التهابی لگـن می‌تواند باعث بروز درد خفیف یا متعادل شود. با این حال، برخی از زنان ممکن است درد شدید و علائم زیر را تجربه کنند:
- تیر کشیدن در شکم
- استفراغ
- غش کردن
- تب بالا (بالاتر از 101 درجه فارنهایت)
اگر علائم شدیدی دارید، سریعا با پزشک خود تماس گرفته یا به اورژانس مراجعه کنید. ممکن است عفونت در جریان خون یا سایر قسمت‌های بدن پخش شده باشد که این مشکل بسیار خطرناک و مرگبار است.
آزمایشات بیماری التهابی لگن
تشخیص PID
ممکن است پزشک بتواند بعد از شناسایی علائم، بیماری التهابی لگن را تشخیص دهد. در اغلب موارد، پزشک شما آزمایشاتی را انجام خواهد داد تا بتواند تشخیص را تایید کند. این آزمایشات عبارتند از:
- آزمایش لگن برای بررسی اندام‌های لگن
- بررسی گردن رحم برای وجود عفونت
- آزمایش ادرار برای بررسی نشانه‌های خون، سرطان و سایر بیماری‌ها در ادرار
بعد از دریافت نمونه‌ها، پزشک آنها را برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستد.
ارزیابی آسیب
اگر پزشک‌تان بیماری التهابـی لگن را تشخیص دهد، ممکن است آزمایشات بیشتری را برای بررسی آسیب لگن تجویز کند. بیماری التهابی لگن می‌تواند باعث بروز زخم در لوله‌های رحم شده و آسیب دائمی در اندام‌های تولید مثل ایجاد کند. آزمایشات اضافی عبارتند از:
- آزمایش فراصورت لگن: نوعی تصویربرداری است که از موج‌های صدا برای به تصویر کشیدن اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌کند.
- بیوپسی اندومتریال: آزمایشی سرپایی است که دکتر نمونۀ کوچکی از بافت رحم را خارج کرده و بررسی می‌کند.
- لاپاراسکوپی: آزمایشی سرپایی است که دکتر وسیله‌ای انعطاف‌پذیر را از طریق یک برش وارد شکم کرده و از اندام‌های لگن عکس‌برداری می‌کند.
درمان بیماری التهابی لگن
احتمالا پزشک برای درمان بیماری التـهابی لگن آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد. از آنجایی که پزشک ممکن است از نوع باکتری‌های عفونت‌زا اطلاعی نداشته باشد، شاید دو نوع مختلف از آنتی‌بیوتیک را برای درمان انواع باکتری‌ها تجویز کند.
بعد از گذشت چند روز از شروع درمان، ممکن است علائم‌تان بهبود یافته یا برطرف شوند. با این حال، شما باید روند درمانی را کامل انجام دهید، حتی اگر حالتان بهتر شده باشد. توقف زودهنگام مصرف دارو ممکن است باعث بازگشت عفونت شود.
در صورتی که مریض یا باردار هستید و نمی‌توانید قرص‌ها را قورت دهید، یا به آبسه لگن دچار شده‌اید، ممکن است پزشک‌تان شما را برای درمان به بیمارستان ارجاع دهد.
بیماری التـهابی لگن ممکن است نیازمند جراحی باشد. این نوع درمان نادر بوده و تنها زمانی ضروری است که آبسه لگن پاره شده باشد یا پزشک به پارگی آبسه مشکوک شده باشد. همچنین اگر داروها برای درمان عفونت جوابگو نباشند، ممکن است بیمار به انجام جراحی نیاز پیدا کند.
باکتری‌های ایجادکننده بیماری التهابی لگن می‌توانند از طریق تماس جنسی پخش شوند. اگر از لحاظ جنسی فعال هستید، شریک‌تان نیز باید برای بیماری التهابی لگن مورد درمان قرار بگیرد. مردان ممکن است ناقل‌های ساکت این باکتری‌ها باشند. اگر شریک جنسی‌تان مورد درمان قرار نگیرد، امکان بازگشت عفونت در شما وجود دارد. ممکن است از شما درخواست شود که تا برطرف شدن عفونت، از رابطۀ جنسی خودداری کنید.
پیشگیری از بیماری التهابی لگن
می‌توانید با توجه داشتن به موارد زیر، خطر بروز بیماری التهابی لگن را کاهش دهید:
- رابطه جنسی ایمن
- انجام آزمایش عفونت‌های مقاربتی
- اجتناب از دوش واژینال
- تمیز کردن واژن و مقعد بعد از استفاده از سرویس بهداشتی
عوارض جانبی بیماری التهابی لگن
اگر فکر می‌کنید که به بیماری التهابی لگن مبتلا هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید. سایر بیماری‌ها، نظیر عفونت مجاری ادراری، می‌توانند شبیه به بیماری التهابی لگن باشند. با این حال، پزشک می‌تواند با انجام آزمایش، وجود این بیماری را تایید یا رد کند.
اگر PID را درمان نکنید، علائم آن می‌توانند وخیم‌تر شده و به مشکلات دیگری ختم گردند:
- ناباروری: ناتوانی در بچه‌دار شدن
- بارداری اکتوپیک: بارداری‌ای که در خارج از رحم اتفاق می‌افتد
- درد لگن مزمن: درد در قسمت پایینی شکم که ناشی از بروز زخم در لوله‌های رحم و سایر اندام‌های لگن می‌باشد
این عفونت همچنین می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن پخش گردد. اگر عفونت در خون پخش شده باشد، می‌تواند جان بیمار را تهدید کند.
دورنما
بیماری التهابی لگن یک بیماری کاملا قابل درمان است و اغلب زنان مبتلا به این بیماری، ریکاوری کامل را تجربه می‌کنند. با این حال، به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، حدود 10 تا 15 درصد از زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن برای باردار شدن با مشکل مواجه می‌شوند. البته بارداری همچنان برای اغلب زنان ممکن است.