علائم مرگ سالمند
مرگ حقیقتی انکارناپذیر در زندگی است که همۀ افراد چه زود و چه دیر، آن را تجربه می‌کنند. روبه‌رو شدن با این پدیده که هرلحظه احتمال وقوع آن وجود دارد، کاری بسیار دشوار است؛ اما راه‌حل بهتر این است که برای این واقعیت هرچند دردناک آماده باشیم. کسی دربارۀ زمان دقیق مرگ چیزی نمی‌داند، اما نشانه‌های مشخصی وجود دارند که در روزهای آخر زندگی افراد پدیدار می‌شوند. در این مقاله به بررسی علائم مرگ در سالمندان می‌پردازیم.
علائم مرگ سالمند
علائم مرگ در سالمندان منحصربه‌فرد است و هرکسی بسته به وضعیت سلامتی‌اش آن‌ها را تجربه می‌کند. اما برخی از نشانه‌ها شایع هستند و در بیشتر افراد به یک‌شکل ظهور می‌کنند. بر این اساس، ما فهرستی از علائم مرگ در سالمندان را تهیه‌کرده‌ایم.
کاهش اشتها
ازآنجایی‌که انرژی مورد نیاز شخص در حال مرگ بسیار کم است، اشتهای فرد به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. ناتوانی در بلع، که ناشی از خشکی لب و دهان است، می‌تواند دلیل دیگری برای بی‌میلی فرد به خوردن غذا در لحظات پایان عمرش باشد. درنتیجه فرد سعی می‌کند بیشتر غذاهای آبکی و سبک میل کند.
افزایش خواب
در روزهای پایانی زندگی، فرد به‌شدت خواب‌آلود و کسل می‌شود؛ تا حدی که بیدار کردنش سخت و درست مانند کسی است که به خواب عمیقی فرورفته باشد. خستگی زیاد می‌تواند دلیل دیگری برای افزایش احساس خواب‌آلودگی باشد، زیرا با صرف کمترین انرژی، فرد به‌شدت خسته می‌شود و فعالیت‌هایی مثل صحبت کردن و جابه‌جا شدن به پهلو نیز باعث تحلیل رفتن انرژی‌اش می‌شود.
ضعف جسمانی شدید
در آخرین روزهای عمر، فرد دچار ضعف جسمانی می‌شود که مهم‌ترین نشانۀ آن ناشی از میزانِ فعالیت‌های جسمی و مصرف کم غذا و صرف زیاد انرژی است. درنتیجه، فرد با کوچک‌ترین فعالیتی به‌شدت احساس خستگی می‌کند و به‌طور مداوم به کمک نیاز دارد.
تب
یکی از علائم مرگ در سالمندان تب و لرز شدید است که البته در روزهای آخر زندگی، احساس تب و بالا رفتن دمای بدن طبیعی است.
احساس گیجی
اختلال در هوشیاری یکی دیگر از آشکارترین علائم مرگ در سالمندان است. به‌طور مثال، ممکن است فرد در حال مرگ، زمان، مکان و افراد دیگر را فراموش می‌کند؛ حتی پراکنده‌گویی یا هذیان نیز در چنین افرادی بسیار رایج است. گاهی نیز شخص دچار توهمِ شنیداری می‌شود و چیزهایی را می‌شنود که دیگران قادر به شنیدن آن نیستند.
اختلال در تنفس
تنفس برای فرد در حال مرگ سخت است. این افراد تنفس شین – اتوکس را نیز تجربه می‌کنند (تنفس‌های پیش‌رونده، نفس‌های بریده‌بریده) و گاهی نیز صداهایی تولید می‌کنند که به خرخر مرگ معروف بوده و دلیل آن انسداد لوله‌های هوا است.
احساس بی‌قراری یا ناآرامی
در این مواقع فرد به دلایلی چون اختلال در تنفس دچار ناآرامی و بی‌قراری می‌شود. ممکن است فرد در حال مرگ لباس‌ها یا ملافه‌های تخت را بکشد تا بتواند از طریق تسکین یابد. در لحظات قبل از مرگ، فرد وارد وضعیتی به نام « terminal delirium» می‌شود که با ناراحتی و تشویشِ شدید همراه است. دیدن چنین صحنه‌هایی ممکن است برای عزیزان شخص در حال مرگ، آزاردهنده و ناراحت‌کننده باشد.
انزوای اجتماعی
زمانی که فرد به آخرین لحظات عمر خویش می‌رسد، دچار حس نگرانی، سردرگمی و بیمارگونه می‌شود. فرد اغلب با گیجی جواب سؤال‌ها را می‌دهد و بارها دیده شده که دچار نوعی انزوا از اجتماع می‌شود و با کسی صحبت نمی‌کند.
تغییر عادات مثانه
تغییر در عادات روده و مثانه در روزهای آخر عمر کاملاً امری طبیعی است. رنگ ادرار تیره و ادرار فرد کم و غلیظ می‌شود. یکی دیگر از رایج‌ترین علائم مرگ در سالمندان از دست دادن کنترل مثانه است که افراد مسن اغلب به آن دچار می‌شوند و به‌طور مداوم جای خود را خیس می‌کنند.
پف کردن دست‌وپا
ازآنجایی‌که کلیه‌ها در اواخر عمر عملکرد خود را از دست می‌دهند، بدن نیز نمی‌تواند از شر مایعات خلاص شود و این مایعات در دست‌وپا جمع می‌شوند که نتیجه‌ی آن تورم‌های آشکاری است که می‌توان در قوزک پا و دست‌ها مشاهده کرد. درنتیجۀ این اتفاق، نوک انگشتان، دست‌ها و پاها بسیار سرد می‌شوند.
تغییر در نشانه‌های حیاتی
با نزدیک شدن فرد به مرگ، نشانه‌های حیاتی او ممکن است به طرق زیر تغییر کنند:
- افتِ فشارخون
- تغییرات تنفسی
- نامنظم شدن ضربان قلب
- دشواری در تشخیص ضربان قلب
- تغییر رنگ ادرار به رنگ‌های قهوه‌ای، برنزه یا زنگ‌زده
تغییرِ رنگ ادرار به این دلیل است که کلیه‌ها در حال ازکارافتادن هستند. مشاهدۀ این فرآیند و سایر تغییرات در فرد در حال مرگ می‌تواند برای نزدیکان او بسیار ناراحت‌کننده باشد. اما این تغییرات دردناک نیستند؛ درنتیجه شاید بهتر باشد تا بیش‌ازحد بر روی آن‌ها تمرکز نکنید.
افزایش درد
با نزدیک شدن به مرگ، میزانِ درد در بدنِ فرد ممکن است افزایش یابد که البته مواجه شدن با این حقیقتِ غیرقابل‌انکار چندان آسان نیست.
دیدنِ چهرۀ دردناکِ فرد، یا شنیدنِ صدای او که نشانگر تجربۀ درد است، هرگز برای اطرافیان آسان نیست.
در چنین شرایطی، شخصی که از فرد در حال مرگ مراقبت می‌کند باید با پزشک برای تزریق داروهای مسکن مشورت کنید. پزشک می‌تواند با تزریق دارو درد را کاهش داده و به تجربۀ مرگی راحت‌تر کمک کند.
چگونه ساعات آخرِ مرگِ عزیزمان را تحمل کنیم؟
در ساعاتِ قبل از مرگ، اندام‌های بدن از کار می‌افتند و بدن نیز دیگر کار نمی‌کند. در این لحظه، فردِ در حال مرگ تنها به این نیاز دارد که نزدیکانش در کنار او باشند.
شخصی که در ساعات پایانی از او مراقبت می‌کند باید کاری کند که فرد تا حد ممکن احساس راحتی داشته باشد. به‌طور مثال می‌توانید با او تا لحظۀ فوت شدن صحبت کنید. فرد در حال مرگ معمولاً در چنین وضعیتی هم می‌تواند بشنود و هم از اتفاقات اطرافش آگاه است.
سایر علائم مرگ در پیری
اگر فرد در حال مرگ به یک دستگاه ضربان قلب وصل است، اطرافیان او می‌توانند متوقف شدن قلب را بر روی نمایشگر دستگاه مشاهده کنند که این به معنای مرگ است.
سایر علائم مرگ عبارت‌اند از:
- فقدانِ نبض
- توقف تنفس
- فقدان تنش عضلانی
- تکان نخوردن چشم‌ها
- آزاد شدن روده یا مثانه
- پلک‌های نیمه بسته
وقتی مرگ فرد تائید شد، اطرافیان او می‌توانند مدت زمانی را در کنار او باشند.
بعد از خداحافظی، خانوادۀ فرد فوت شده باید با بهشت‌زهرا یا قبرستان مورد نظر تماس بگیرند تا آمبولانسی برای انتقال فرد از بیمارستان/خانه به قبرستان ارسال گردد.
وقتی فرد در داخل بیمارستان یا بیمارسرا از دنیا می‌رود، ممکن است کارکنان آنجا از طرف خانوادۀ فرد فوت شده با بهشت‌زهرا یا قبرستان موردنظر تماس بگیرند.
یک سوال وقتی یک سالمند افرادی که قبلا مرده را در خواب ببیند نشانه مرگ است؟
معمولا آره.پدر من چند هفته قبل ازفوتش مادر و برادرهاشو تو خواب می دید یا هنگام بیداری هم احساس میکرد دیدتشون.