بیشتر افراد در موقعیت‌های هیجانی از قبیل استرس، خوشحالی، اضطراب، ناراحتی و… دچار تغییرات در ضربان قلب می‌شوند. این تغییرات زمانی نگران‌کننده هستند که ادامه دار باشند. نامنظم شدن ضربان قلب تحت عنوان آریتمی قلبی یکی از بیماری‌های قلبی به شمار می‌رود که نیاز به درمان دارد و باید فرد توسط متخصص قلب و عروق معاینه شود.
بی توجهی به درمان این عارضه می‌تواند به خاموش شدن قلب و تمام شدن آوای زندگی منجر شود. در نتیجه مشاهده هر گونه علائمی از قبیل:
-
ضربان قلب بسیار آهسته
-
ضربان قلب بسیار شدید
-
مکث بین ضربان قلب
-
سرگیجه و احساس سبکی در سر
-
غش
-
ضعف و خستگی
-
تنگی نفس و… می‌توانند علامتی برای اختلال در ریتم قلب باشند. از این رو نیاز به پیگیری توسط پزشک دارند.
آریتمی قلبی چیست؟
اصطلاح آریتمی قلبی یک واژه یونانی است که به فقدان ریتم یا از دست دادن ریتم معنی شده است. این عارضه در اثر عملکرد نامناسب پیام‌های الکتریکی هماهنگ‌کننده ضربان قلب به وجود می‌آید. بیماری قلبی آریتمی با بی‌نظمی در ضربان قلب و یا افزایش و کاهش ضربان قلب همراه است.
این عارضه با الکتروکاردیوگرام یا ECG تشخیص داده می‌شود. تمام افرادی که دچار تپش قلب یا نامنظم شدن ضربان قلب می‌شوند دچار آریتمی نیستند و ممکن است هیچ مشکل جدی نداشته باشند. اما بعضی از آریتمی‌ها علائم آزاردهنده و خطرناک دارند و بی‌توجهی به آن‌ها باعث مرگ افراد می‌شود.
اگر این بیماری در فرد تشخیص داده شود باید برای پیشگیری از مشکلات احتمالی در آینده تحت کنترل قرار بگیرد.
آریتمی یک بیماری جدی قلبی است که با تپش قلب در شرایط هیجانی متفاوت است. اختلال در ریتم قلب ممکن است به صورت مادرزادی با فرد همراه باشد و یا ممکن است به دلیل عوامل محیطی از قبیل استرس و اضطراب و… ایجاد شود.
مهم‌ترین علائم و نشانه‌های آریتمی شامل:
-
احساس بال بال زدن قلب در سینه
-
درد قفسه سینه
-
تپش قلب (تاکیکاردی)
-
کندی ضربان قلب (برادیکاردی)
-
اضطراب
-
سبکی سر
-
تنگی نفس
-
خستگی
-
تعریق زیاد
-
غش یا سنکوپ
-
و … هستند.
درمان آریتمی به کنترل ضربان قلب منجر می‌شود. آریتمی انواع مختلفی دارد که روش‌های درمانی برای هر کدام متفاوت است. به طور کلی اگر فرد بیماری پیش زمینه‌ی قلبی داشته باشد آریتمی می‌تواند خطرناک باشد و باید این افراد سبک زندگی خود را تا حدودی تغییر دهند.
علل و علائم آریتمی قلبی چیست؟
آریتمی قلبی یک بیماری قلبی است که در بیشتر موارد بدون علامت است. گا‌هاً بهترین فوق تخصص آریتمی قلبی در تهران با معاینات روتین متوجه این مشکل در فرد می‌شود. بیشتر افراد توجه چندانی به علائم و نشانه‌های آریتمی نمی‌کنند و آن را واکنش طبیعی قلب به احساسات تلقی می‌کنند. البته همیشه علائم و نشانه‌ها عنوان شده نشانه‌ی مشکل جدی نیست اما بررسی پزشک برای اطمینان لازم است.
بیشتر افرادی که تجربه نشانه‌های آریتمی را دارند به دنبال پیدا کردن علت ایجاد آریتمی هستند. آریتمی یا اختلال در ریتم قلب بیماری نیست که خود به خود ایجاد شود. شرایط مختلفی در ایجاد این بیماری دخیل هستند که در زیر به چند مورد آن‌ها اشاره می‌کنیم:
-
دیابت
-
پرکاری غده تیروئید یا هیپرتیروئیدیسم
-
کم کاری غده تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم
-
استعمال دخانیات
-
فشار خون زیاد
-
حمله قلبی در حال وقوع
-
آپنه خواب
-
تشکیل شدن اسکار در قلب در اثر حمله قلبی
-
مصرف بیش از حد مشروبات الکلی
-
مصرف بالای کافئین
-
تغییرات به وجود آمده در ساختار قلب، به عنوان مثال در اثر کاردیومیوپاتی
-
عوامل ژنتیکی
-
استرس و اضطراب
-
گرفتگی عروق قلب (بیماری عروق کرونر)
مصرف برخی از دارو‌ها و مکمل‌های خاص از قبیل دارو‌های سرماخوردگی، ضد آلرژی و مکمل‌های بدون نسخه
جدای از موارد گفته شده یک سری عوامل خطر وجود دارند که می‌توانند باعث آریتمی قلبی شوند. این عوامل عبارتند از:
-
بیماری‌های قلبی مادرزادی
-
اختلال آب و الکترولیت
-
کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب) و دیگر آسیب‌های قلبی
-
بیماری عروق کرونر
-
حمله قلبی
-
مشکلات قلبی و سابقه عمل جراحی قلب
-
نارسایی قلبی
-
وضعیت غیر طبیعی دریچه‌های قلب
-
تنگی عروق قلب
علائم آریتمی قلبی با توجه به نوع آریتمی متفاوت است. حتی ممکن است فرد هیچ گونه علائمی نداشته باشد و پزشک با معاینات روتین از وجود این بیماری آگاه شود. داشتن علائم به معنی وجود مشکل جدی نیست. چون به راحتی متخصص قلب و عروق بیماری را کنترل می‌کند. علائم و نشانه‌های اختلال در ریتم قلب عبارتند از:
تپش قلب شدید
حالت‌هایی مانند:
-
تکان خوردن قلب در قفسه سینه
-
داشتن احساسی مانند کنده شدن قلب از قفسه سینه
-
ضربان قلب خیلی آهسته
-
نامنظم بودن ضربان قلب
-
اضطراب و استرس
-
سرگیجه و یا احساس سبکی سر
-
مکث بین ضربان‌های قلب
-
غش
-
احساس فشار و ناراحتی در قفسه سینه
-
تنگی نفس
-
درد در قفسه سینه
-
ضعف یا خستگی
-
تعریق فراوان
انواع آریتمی قلبی
آریتمی قلبی بر اساس تغییری که در ضربان قلب ایجاد می‌شود به دو نوع تاکیکاردی در دهلیز‌ها و تاکیکاردی در بطن‌ها طبقه‌بندی می‌شود. تمام برادیکاردی‌ها و تاکیکاردی‌های قلبی مشکل آفرین نیستند.
تاکیکاردی در دهلیز‌ها
تاکیکاردی‌های دهلیزی دارای چند نوع مختلف است که عبارتند از:
فیبریلاسیون دهلیزی
در اثر پیام‌های الکتریکی نامنظم در دهلیز فیبریلاسیون دهلیزی یا همان ضربان سریع قلب اتفاق می‌افتد. این اتفاق ممکن است گذرا باشد. اما گا‌هاً تداوم این حالت می‌تواند مشکلات خطرآفرینی همچون سکته مغزی را به دنبال داشته باشد. پس درمان می‌تواند این حالت را کنترل و متوقف کند.
فلاتر دهلیز
این حالت تقریباً مشابه با حالت فیبریلاسیون دهلیزی است اما در فلاتر دهلیزی ضربان قلب منظم‌تر از فیبریلاسیون دهلیزی می‌باشد. این حالت هم اگر تداوم داشته باشد می‌تواند عواقب خطرناکی همچون سکته مغزی را به دنبال داشته باشد.
تاکیکاردی فوق بطنی
تاکیکاردی فوق بطنی نوعی آریتمی است که باعث یک دوره ناگهانی تپش قلب می‌شود و ممکن است یکباره شروع شود و یک بار تمام شود. این نوع آریتمی‌ها منشأء بالاتر از بطن یا همان دهلیز‌ها یا گره AV را در بر می‌گیرد.
سندرم ولف پارکینسون وایت
این سندرم که از بدو تولد ممکن است وجود داشته باشد در واقع یک تاکیکاردی فوق بطنی محسوب می‌شود که در آن یک مسیر الکتریکی اضافی بین دهلیز‌ها و بطن وجود دارد. افرادی که به این سندرم مبتلا هستند ممکن است هیچ گونه علامتی نداشته باشند. داشتن مسیر اضافی بین دهلیز‌ها و بطن باعث می‌شوند تا پیام‌های الکتریکی بدون اینکه از گره AV عبور کنند مستقیماً از دهلیز به بطن می‌روند که این پیامد منجر به ضربان قلب بالا می‌شود.
نکته: همیشه بالا بودن ضربان قلب ناشی از بیماری یا آریتمی نیست. در بیشتر موارد فرد به دلیل فعالیت بدنی دچار تپش قلب می‌شود.
تاکیکاردی در بطن‌ها
تاکیکاردی‌های ایجاد شده در بطن‌ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
تاکیکاردی بطنی
پیام‌های الکتریکی غیر طبیعی با منشأء بطنی باعث ضربان سریع قلب می‌شوند که به آن تاکیکاردی بطنی گفته می‌شود. زمانی که این مشکل به وجود بیاید بطن‌ها به صورت مؤثر انقباض ندارند و ضربان شدید قلب مانع پر شدن بطن‌ها و پمپاژ خون به بافت‌های مختلف بدن می‌شود. افرادی که قلب آن‌ها هیچ گونه مشکل پیش زمینه‌ای ندارد تاکیکاردی مشکل چندانی ایجاد نمی‌کند اما در بیماران قلبی این مسأله مشکل آفرین بوده و باید توسط پزشک متخصص قلب و عروق بررسی شود.
فیبریلاسیون بطنی
فیبریلاسیون بطنی حالتی بسیار خطرناک است. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که پیام‌های الکتریکی سریع و نامنظم باشند در نتیجه بطن به جای اینکه خون را به صورت درست پمپاژ کند، دچار انقباضات سریع و غیر عملکردی می‌شود. اگر این حالت زود رفع نشود می‌تواند باعث مرگ بیمار شود. افرادی که بیماری قلبی زمینه‌ای دارند اغلب به این حالت دچار می‌شوند.
سندرم QT طولانی
یکی از اختلالات قلبی که تحت عنوان سندرم QT طولانی شناخته شده است با علائمی از قبیل افزایش ضربان‌های سریع و نامنظم همراه است. این ضربان‌های سریع در برخی موارد به قدری شدید هستند که فرد سطح هوشیاری خود را از دست می‌دهد و دچار غش می‌شود. این اختلال تهدیدی برای زندگی افراد است که ممکن است فرد به صورت مادرزادی به آن مبتلا باشد. علاوه بر جهش ژنتیکی عوامل دیگری از قبیل مصرف برخی از دارو‌ها، نقایص مادرزادی قلب و… هم در ایجاد این بیماری دخیل هستند.
برای درمان آریتمی قلبی به چه پزشکی باید مراجعه کنیم؟
آریتمی قلبی شاید نسبت به سایر بیماری‌های قلبی سروصدای کمتری داشته باشد اما بی‌توجهی به درمان می‌تواند عوارض خطرناک و گا‌هاً کشنده‌ای به دنبال داشته باشد. اگر علائم آریتمی شما را تهدید می‌کند می‌توانید به متخصص قلب و عروق و یا بهترین فوق تخصص آریتمی قلب در تهران مراجعه کنید. امروزه پیدا کردن پزشک متخصص قلب و عروق کار چندان سختی نیست. در سایت دکتر پیج لیستی از بهترین متخصصین این حوزه درج شده‌اند که شما می‌توانید برای درمان به آن‌ها مراجعه کنید.
جمع‌بندی
افرادی که دچار آریتمی قلبی می‌شوند اغلب با نشانه‌هایی از قبیل ضربان قلب آهسته، ضربان قلب شدید، نامنظم بودن ضربان قلب و… متوجه این مشکل می‌شوند. آریتمی می‌تواند در اثر عوامل محیطی و روانی و یا به صورت مادرزادی ایجاد شود. تشخیص و درمان آریتمی قلبی با توجه به نوع آریتمی تعیین می‌شود.
بهترین فوق تخصص آریتمی قلب در تهران با توجه به علائم بیمار آزمایشات و معاینات فیزیکی مختلفی را انجام می‌دهد تا عملکرد قلب را به صورت دقیق بررسی کند. شما می‌توانید لیستی از بهترین متخصصین قلب و عروق را در سایت دکتر پیچ پیدا کنید و مشکلات و علائم جدی خود را با آن‌ها در میان بگذارید.