مشکلات سلامتی، عادات، رژیم غذایی و موارد دیگر می‌تواند باعث خارش مقعد شود. با اینکه بسیاری از مردم گاهی اوقات این عارضه را تجربه می‌کنند، اما خارش مقعد ممکن است چیزی نباشد که شما راحت در مورد آن صحبت کنید. ممکن است خارش خود به خود در خانه درمان شود، اما اگر ادامه پیدا کرد یا تشدید شد و با علائم دیگری مثل درد یا خونریزی همراه بود، حتما از پزشک کمک بگیرید.
خارش مقعد زمانی اتفاق می‌افتد که پوست اطراف مقعد به دلایل گوناگون تحریک می‌شود. این عارضه می‌تواند موقت یا طولانی باشد و همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث آن می‌شود، اما دلایل احتمالی زیادی وجود دارد.
علاوه بر خارش، علائم ممکن است شامل سوزش، درد، قرمزی قابل مشاهده، تورم، زخم و بثورات در اطراف مقعد باشد.
چه چیزی باعث خارش مقعد می‌شود؟
خارش مقعد که به عنوان خارش آنی نیز شناخته می‌شود، به تنهایی یک بیماری نیست و در واقع یک علامت مربوط به پوست یا مشکلات پزشکی داخلی است. رطوبت، فشار و نشستن زیاد می‌تواند شدت خارش را افزایش دهد. علل شایع خارش در مقعد عبارتند از:
1. بیماری‌ها و اختلالات مقعدی
اختلالات مقعدی، از جمله بواسیر، آبسه، شقاق و فیستول می‌توانند باعث خارش، درد و سایر ناراحتی‌ها شوند.
2. شرایط پوستی
بیماری های پوستی متعددی از جمله پسوریازیس ، درماتیت و اگزما می‌توانند باعث خارش مقعد شوند .
3. عفونت‌ها
عفونت‌های باکتریایی، قارچی، انگلی و عفونت‌های مقاربتی (STIs)، از جمله سوزاک و تبخال مقعد، می‌توانند منجر به خارش مقعد شوند. زگیل‌های مقعدی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نیز یکی از عوامل ایجاد خارش در مقعد هستند.
4. تحریک کننده‌ها
عادات غذایی مانند آنچه می‌خوریم و می‌پوشیم، نحوه تمیز کردن خود و محصولاتی که استفاده می‌کنیم هم می‌توانند پوست اطراف مقعد را تحریک کنند. شستشوی زیاد، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض رطوبت ناشی از مدفوع شل، تعریق یا پوشیدن لباس‌های تنگ می‌تواند این وضعیت را تشدید کند.
برخی از غذاها نیز می‌توانند هنگام دفع مدفوع باعث تحریک شوند، از جمله غذاهای تند.
5. سایر مشکلات سلامتی
شرایط بهداشتی خاصی که می‌تواند خارش ناحیه مقعد شما را تشدید کند عبارتند از:
- دیابت نوع 2
- لوسمی و لنفوم
- نارسایی کلیه یا بیماری کبد
- پرکاری تیروئید
- کم خونی
- اضطراب و استرس
6. سرطان مقعد
داشتن خارش باسن معمولا دلیلی برای نتیجه گیری‌های ترسناک نیست. با این حال، در موارد نادر، خارش مقعد نیز می‌تواند نشانه سرطان باشد. با این حال، این عرضه نادر است و برای تشخیص نیاز به بیوپسی دارد.
راه‌های کنترل و درمان خارش مقعد
با رعایت موارد زیر می‌توانید این عارضه را کنترل و درمان کنید:
- در مقابل میل به تحریک و خاراندن ناحیه مقاومت کنید، خاراندن می‌تواند پوست را تحریک کرده و خارش را بدتر کند.
- برای تسکین، کمپرس مرطوب و با دمای اتاق را روی آن ناحیه اعمال کنید.
- ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید و هنگام خواب از دستکش نخی استفاده کنید تا از خراشیدن ناحیه جلوگیری کنید.
ناحیه مقعد را تمیز و خشک نگه دارید
هر مقدار کمی از مدفوع باقی مانده می‌تواند باعث خارش و سوزش شود. بنابراین، پس از اجابت مزاج ناحیه را به درستی تمیز کنید. تمیز کردن و پاک کردن باید همیشه ملایم باشد.
هنگام پاک کردن، از دستمال مرطوب برای جلوگیری از ماندن مدفوع روی پوست مقعد استفاده کنید.
هنگام شستشو، اطراف مقعد را با آب معمولی یا شوینده بسیار ملایم تمیز کنید.
از برخی غذاها و محصولات حمام خودداری کنید
از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که می‌توانند پوست اطراف مقعد را تحریک کنند، از جمله قهوه، کولا، الکل، مرکبات، شکلات، غذاهای تند و گوجه فرنگی خودداری کنید.
برخی از مواد شیمیایی موجود در غذاها و داروها می‌توانند باعث تحریک یا واکنش‌های آلرژیک شوند. به عنوان مثال، برخی از آنتی بیوتیک‌ها می توانند باعث خارش مقعد شوند.
همچنین از استفاده از دستمال توالت با رنگ و عطر خودداری کنید.
از پوشیدن جوراب شلواری خودداری کنید
لباس زیر تنگ یا هر لباس دیگری که بتواند رطوبت را به دام بیندازد، می‌تواند خارش را بدتر کند. بهتر است لباس زیر نخی مناسبی بپوشید که می‌تواند به خشک نگه داشتن ناحیه کمک کند.
حرکات روده را به طور منظم حفظ کنید
مایعات و فیبر بیشتری که در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا به حرکات منظم و نرم روده کمک کنید.
مکمل‌های فیبر مانند پسیلیوم (متاموسیل) و متیل سلولز (سیتروسل) نیز ممکن است کمک کنند.
پماد یا ژل خارش مقعد
با استفاده از پماد اکسید روی مانند دزیتین و بالمکس یا وازلین، از پوست آسیب دیده در برابر رطوبت محافظت کنید. در صورت نیاز از کرم هیدروکورتیزون مانند کورتاید یا ضد خارش Preparation H برای تسکین علائم استفاده کنید.
چه زمانی به دنبال درمان باشیم؟
اگر همزمان مدفوع خونی مشاهده کردید یا اگر خارش شما حتی پس از درمان‌های خودمراقبتی بدتر شد، با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید.
برای بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی خود، از جمله داروهایی که ممکن است مصرف کنید، دفعات دفع مدفوع و عادات مراقبت شخصی، آماده باشید.
همچنین ممکن است نیاز به یک معاینه فیزیکی داشته باشید که ممکن است شامل معاینات دیجیتالی و بصری راست روده باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای بررسی عفونت یا بیماری‌ها توصیه کند.
مراحل معاینه و تشخیص خارش توسط پزشک
هر کسی که خارش مداوم دارد باید به پزشک مراجعه کند. سابقه پزشكی بيمار، زمان و مدت خارش و همچنين علائم همراه آن بايد بررسي شوند. مواردی از قبيل تعدد و حالت اجابت، ترشح احتمالی مدفوع، حس رطوبت يا حس اجابت ناتمام، نحوه بهداشت و پاكسازی پس از اجابت همگی بايد بررسی شوند. برای شناسایی علت، پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد:
- چه مدت خارش وجود داشته است؟
- چه چیزی آن را بدتر یا بهتر می‌کند؟
- سوالاتی در مورد سبک زندگی، از جمله رژیم غذایی، اقدامات بهداشتی و سفرهای اخیر
- شدت خارش و تاثیر آن بر زندگی فرد؟
اطلاعات دیگری که ممکن است به پزشک در شناسایی علت کمک کند عبارتند از:
- سابقه پزشکی گذشته به ویژه هرگونه سابقه جراحی آنورکتال، هموروئید یا دیابت
- وجود بی اختیاری ادرار یا مدفوع
- سایر علائم و نشانه ها، مانند خونریزی یا گرفتگی معده
معاينه فیزیکی و بررسی پوست ناحيه مقعد لازم است، چون نرمال بودن پوست يا هرگونه زخم، قرمزی و يا تغيير ضخامت پوست ناشی از خارش‌های مداوم و مكرر بايد بررسی شوند.
بخش معاینه و تشخیص خارش مقعد از: https://clinicdarman.com
بخش‌های دیگر مقاله ترجمه از: www.scripps.org