فیناستراید چیست و چگونه ریزش مو را درمان می‌کند؟
فیناستراید یک داروی تجویزی است که به شکل قرص خوراکی عرضه می‌شود. این قرص تحت نام برند پروسکار (Proscar) و پروپشیا (Propecia) و همین‌طور به‌عنوان داروی ژنریک در دسترس است. داروی ژنریک معمولاً از داروی برند ارزان‌تر بوده اما ممکن است در تمام انواع و دوزهای داروی برند در دسترس نباشد.
استفاده از فیناستراید برای مشکلات مختلف به نوع این دارو بستگی دارد.
- پروسکار برای درمان علائم پروستات بزرگ‌شده (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات) استفاده می‌شود. این دارو ممکن است به‌عنوان بخشی از یک برنامۀ درمانی ترکیبی مورد استفاده قرار بگیرد؛ یعنی بیمار آن را در کنار سایر داروها مصرف می‌کند. همچنین می‌توان پروسکار را همراه با دوکسازوسین برای کاهش خطر پیشرفتِ علائم پروستات بزرگ‌شده مصرف کرد.
- پروپشیا برای درمان طاسی با الگوی مردانه استفاده می‌شود.
داروی فیناستراید برای زنان یا کودکان تجویز نمی‌گردد.
عملکرد فیناستراید
عملکرد فینـاستراید از طریق کاهش میزانِ هورمون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) در بدن انجام می‌گیرد. این هورمون معمولاً باعث افزایش رشد پروستات می‌شود.
کاهش DHT به پیشگیری از رشد و بزرگ شدن پروستات کمک می‌کند. این هورمون همچنین رشد مو را افزایش داده و ریزش موی سر را کاهش می‌دهد. رشد مو در سایر نقاط بدن تحت تأثیر این هورمون نیست.
عوارض جانبی فیناستراید
قرص فیناستراید باعث خواب‌آلودگی نمی‌شود، اما می‌تواند عوارض جانبی دیگری داشته باشد.
عوارض جانبی شایع
اثرات جانبی شایع فیناستراید عبارت‌اند از:
- کاهش میل جنسی
- دشواری برای نعوظ یا حفظ آن
- اختلال انزال
- افزایش اندازۀ پستان‌ها و حساس شدن آن‌ها
- راش پوستی
اگر این اثرات خفیف باشند، ممکن است بعد از چند روز یا چند هفته برطرف شوند. اگر علائم شدید بوده یا برطرف نمی‌شوند، با پزشکتان یا داروساز مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی
اگر عوارض جانبی جدی هستند سریعاً با پزشکتان تماس بگیرید. اگر حس می‌کنید که علائمتان مرگبار و خطرناک بوده یا اگر فکر می‌کنید که به اورژانس نیاز دارید سریعاً با 115 تماس بگیرید. اثرات جانبی جدی و علائم آن عبارت‌اند از:
- ورم کردن لب‌ها، زبان، گلو یا صورت
- افسردگی
- برآمدگی یا درد در سینه‌ها
- ترشح نوک پستان
سلب مسئولیت: موارد بالا تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو را شامل نمی‌شوند و جایگزینی برای توصیۀ پزشکی نمی‌باشند. برای بررسی دقیق تمام عوارض جانبی دارو با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات با سایر داروها
تداخل زمانی رخ می‌دهد که ماده‌ای نحوۀ عملکرد یک دارو در بدن را تغییر دهد. چنین تغییری می‌تواند مضر بوده یا از عملکرد مطلوبِ دارو جلوگیری کند. برای پیشگیری از تداخلات دارویی، می‌بایست دربارۀ تمام داروها، ویتامین‌ها و گیاهان داروییِ مصرفی خود با پزشکتان مشورت کنید.
برای کسب اطلاعات دربارۀ تداخلات فیناسـتراید با سایر داروها با پزشک خود یا داروساز صحبت کنید.
هشدارهای فیناستراید
بر روی بسته‌بندی این دارو چندین هشدار درج شده است.
هشدار حساسیت
فیناستراید می‌تواند باعث بروز واکنش آلرژیک شدید شود و با این علائم همراه است:
- دشواری تنفس
- ورم گلو یا زبان
- کهیر
در صورت بروز این علائم سریعاً با 115 تماس گرفته یا به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.
اگر با مصرف این دارو واکنش آلرژیک را تجربه کرده‌اید، دیگر هرگز آن را مصرف نکنید؛ مصرف دوبارۀ آن می‌تواند باعث مرگ شود.
هشدار تماس
فیناسـتراید ممکن است از طریق پوست انتقال یابد. زنان باردار و زنانی که در آیندۀ نزدیک قصد باردار شدن دارند، نباید این دارو را مصرف کنند. مصرف فیناستراید در چنین شرایطی می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مادرزادی شود.
هشدار برای افرادی با شرایط خاص
افراد مبتلا به بیماری کبد: این دارو در داخل کبد پردازش می‌شود. اگر بیماری کبد دارید، ممکن است بدنتان دارو را با سرعت کمتری پردازش کند. چنین شرایطی می‌تواند به افزایش دارو در بدن منجر شود که ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. امکان دارد پزشک در این وضعیت دوز فیناستراید را کاهش دهد.
افراد مبتلا به سرطان پروستات: فیناستراید می‌تواند احتمال رشد سریع‌تر یا نوع نامنظم سرطان پروستات را افزایش دهد. اگر سرطان پروستات دارید یا در گذشته به آن دچار بوده‌اید، مصرف این دارو می‌تواند بیماری‌تان را وخیم‌تر کند.
هشدار برای سایر گروه‌ها
زنان باردار: این دارو برای زنان تجویز نمی‌شود و هرگز نباید توسط زنان باردار مصرف گردد.
زنان شیرده: زنان شیرده هرگز نباید فیناستراید مصرف کنند. گفته می‌شود که این دارو از طریق شیر پستان منتقل می‌گردد.
کودکان: ایمنی و اثرگذاری فیناستراید در کودکان مشخص نیست و درنتیجه برای مصرف کودکان تجویز نمی‌شود.
نحوۀ مصرف فیناستراید
ممکن است تمام دوزها و انواع این دارو در این بخش ذکر نشده باشند. دوز، نوع و دفعات مصرف این دارو به عوامل زیر بستگی دارد:
- سن
- نوع بیماری
- شدت بیماری
- سایر بیماری‌های فرد
- نحوۀ واکنش بدن بیمار به اولین دوز دارو
دوز فیناستراید برای طاسی با الگوی مردانه
ژنریک: فیناستراید
- نوع: قرص خوراکی
- قدرت: 1 میلی‌گرم
برند: پروپشیا
- نوع: قرص خوراکی
- قدرت: 1 میلی‌گرم
دوز بزرگ‌سالان (18 سال به بالا)
- دوز معمول: 1 میلی‌گرم در روز
دوز کودکان (0 تا 17 سال)
دوز این دارو برای افراد زیر 18 سال مشخص نیست و برای این گروه از افراد تجویز نمی‌شود.
دوز فیناستراید برای هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات
ژنریک: فیناستراید
- نوع: قرص خوراکی
- قدرت: 5 میلی‌گرم
برند: پروسکار
- نوع: قرص خوراکی
- قدرت: 5 میلی‌گرم
دوز بزرگ‌سالان (18 سال به بالا)
- دوز معمول: 5 میلی‌گرم در روز
دوز کودکان (0 تا 17 سال)
دوز این دارو برای افراد زیر 18 سال مشخص نیست و برای این گروه از افراد تجویز نمی‌شود.
سلب مسئولیت: ممکن است تمام دوزهای احتمالی این دارو در این بخش درج نشده باشند. برای تشخیص دوز مناسب با پزشک مشورت کنید.
ملاحظات مهم
اگر پزشک برای شما فیناستراید تجویز کرده است، به ملاحظات زیر توجه داشته باشید.
نکتۀ کلی
- قرص فیناستراید را له یا خرد نکرده، برش نزده و نجوید.
نگهداری
- فیناستراید را در دمای اتاق بین 15 تا 30 درجۀ سانتی‌گراد نگهداری کنید.
- دارو را دور از نور و دمای بالا نگه دارید.
- فیناستراید را در نقاط مرطوب نظیر حمام نگهداری نکنید.
تمدید نسخه
نسخۀ این دارو قابل تمدید است و برای تمدید آن به نسخۀ جدیدی نیاز ندارید. تعداد دفعات تمدید نسخه توسط پزشک بر روی نسخه درج می‌شود.
سفر
برای سفر به همراه این دارو به نکات زیر توجه داشته باشید:
- همیشه دارو را همراه خود داشته باشید. هنگام پرواز این دارو را هرگز داخل چمدان نگذارید و آن را در کیفِ همراهِ خود نگهداری کنید.
- نگران دستگاه‌های پرتو ایکس فرودگاه نباشید. این دستگاه‌ها به دارو آسیبی نمی‌رسانند.
- شاید نیاز باشد که برچسب دارو را به کارکنان فرودگاه نشان دهید. درنتیجه همیشه بسته‌بندی اصلی دارو را همراه خود داشته باشید.
- این دارو را در داخل داشبورد ماشین نگذارید یا آن را درون ماشین رها نکنید. به این نکته در آب‌وهوای خیلی گرم یا خیلی سرد توجه ویژه داشته باشید.