محصولات تراریخته چه هستند + فواید و عوارض جانبی

1

اگر امروز چیزی خورده‌اید، به احتمال زیاد از محصولات تراریخته یا GMO بوده است. GMO مخففِ genetically modified organism است که ترجمۀ آن «جاندار دستکاری‌شده ژنتیکی» می‌باشد. محصولات تراریخته از سویا، ذرت یا سایر گیاهانی تهیه می‌شوند که DNA آنها مهندسی شده است.

به گزارش وزارت کشاورزی آمریکا (USDA)، دانه‌های تراریخته بیش از 90 درصد از ذرت، سویا و پنبه کشت شده در آمریکا را تشکیل می‌دهند. تنها به‌طور آگاهانه می‌توان از مصرف محصولات تراریخته خودداری کرد، در غیر این صورت احتمال مصرف آنها از طریق خوراکی‌ها و مواد غذایی مختلف زیاد است.

برخی از مردم باور دارند غذاهای GM بی‌خطر، سالم و مناسب هستند، در حالی که برخی ادعا می‌کنند که این قضیه کاملا برعکس است. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب محصولات تراریخته خواهیم پرداخت.

مزایای محصولات تراریخته

دانشمندان به دلایل فراوانی دانه‌های گیاهی را از نظر ژنتیکی دستکاری می‌کنند. به طور مثال، دانشمندان گاهی اوقات تغییرات ژنتیکی را برای مقاصد زیر استفاده می‌کنند:

  • مقاوم کردن گیاهان در برابر حشرات
  • تحمل در برابر علف‌کش‌ها
  • تحمل در برابر گرما، سرما یا خشکسالی
  • بازده محصول زراعی

دانشمندان همچنین از مهندسی ژنتیک برای تقویت رنگ، افزایش طول عمر محصول یا از بین بردن دانه‌ها استفاده می‌کنند. به همین دلیل است که ما می‌توانیم هندوانه‌ها یا انگورهای بدون هسته خریداری کنیم. برخی از غذاهای تراریخته همچنین به منظور افزایش برخی از مواد مغذی نظیر پروتئین، کلسیم و فولات دستکاری می‌شوند.

طرفداران GMO می‌گویند که مهندسی ژنتیک به ما کمک می‌کند تا روش‌های مطلوب و مناسب را برای تغذیۀ افراد مختلف پیدا کنیم، به‌ویژه در کشورهایی که دسترسی به غذاهای مغذی دشوار است. برخی از گیاهان دستکاری‌شده ژنتیکی توانایی رشد در محیط‌های دارای محدودیت را دارند. طول عمر این محصولات به آنها اجازه می‌دهد تا به نواحی دورافتاده نیز ارسال شوند.

معایب احتمالی محصولات تراریخته

ار طرف دیگر، برخی از مردم به بی‌خطر و سالم بودن غذاهای تراریخته شک دارند. مهندسی ژنتیک یک فرآیند نسبتا جدید است. در نتیجه، تحقیقات درازمدتی پیرامون اثرات غذاهای تراریخته بر روی سلامتی انجام نشده است.

غذاهای تراریخته باید تمام الزامات ایمنی مربوط به غذاهای غیرتراریخته را رعایت کنند. با این حال، منتقدین می‌گویند که باید بیشتر از اینها نگران این محصولات بود. برخی از مردم نگران هستند که غذاهای تراریخته ممکن است با بروز حساسیت‌ها، مقاومت به آنتی‌بیوتیک یا سرطان در ارتباط باشند. سایرین می‌گویند که این نگرانی‌ها بی‌اساس هستند. در ادامه نتایج پژوهشات در این زمینه را بررسی خواهیم کرد.

حساسیت‌ها

به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، حساسیت‌های غذایی به مشکلی در حال رشد در آمریکا تبدیل شده‌اند. حساسیت‌های غذایی در کودکان زیر 18 سال افزایش یافته‌اند و از 3.4 درصد در سال‌های 1997 تا 1999، به 5.1 درصد در سال‌های 2009 تا 2011 رسیده‌اند.

برخی از مردم باور دارند که این افزایش با مصرف غذاهای تراریخته ارتباط دارد. با این حال، با توجه به گزارش دانشگاه هاروارد، هیچ شواهدی وجود ندارند که نشان دهند غذاهای تراریخته بیشتر از غذاهای معمولی محرک حساسیت هستند.

افراد دیگر نگران انتقال برخی از پروتئین‌های یک گیاه به گیاه دیگر در فرآیند مهندسی ژنتیک هستند. پروتئین‌های موجود در تعداد کمی از غذاها باعث بروز اغلب واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. درختان حاوی مغز رایج‌ترین عوامل محرک حساسیت هستند.

در اواسط دهۀ 1990 میلادی، محققین زنجیره‌ای از دانۀ سویای تراریخته را که مهندسی شده بود و حاوی پروتئین فندق برزیلی بود را آزمایش کردند. براساس گزارش منتشر شده در New England Journal of Medicine، این دانه‌های سویا واکنش‌های آلرژیک در کسانی که به فندق برزیلی حساسیت داشتند را تحریک کردند. این دانه‌های سویا هرگز وارد بازار نشده و به مصرف‌کنندگان فروخته نشدند. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) بعد از این آزمایش پروتکل‌هایی را برای غذاهای تراریخته اعمال کرده‌اند. این پروتکل‌ها انجام آزمایش واکنش‌های آلرژیک را برای غذاهای تراریخته الزامی کرده‌اند. به گزارش کلینیک مایو، هیچ کدام از غذاهای تراریختۀ موجود در بازار با اثرات حساسیت‌زا ارتباط داده نشده‌اند.

مقاومت به آنتی‌بیوتیک

باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک می‌توانند در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاومت کنند و این باعث می‌شود تا از بین بردن آنها به امری دشوار تبدیل شود. به گزارش CDC، جرم‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک سالانه دو میلیون نفر را آلوده می‌کنند. این عفونت‌ها حداقل 23 هزار نفر را سالانه به کام مرگ می‌کشانند.

دانشمندان در فرآیند مهندسی ژنتیکی معمولا از ژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک برای ایجاد تغییرات ژنتیکی در دانه‌های گیاهی استفاده می‌کنند. برخی از مردم باور دارند که ارتباطی میان این غذاهای تراریخته و افزایش میزان باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک وجود دارد. هیچ مطالعه‌ای تا به الان این ادعا را تایید نکرده و در این مورد به پژوهش‌های زیادی نیاز است.

سرطان

در سال 2013، مجلۀ Food and Chemical Toxicology نتایج مقاله‌ای که نشانگر وجودِ ارتباط میان ذرت تراریخته و سرطان مرگ زودرس در موش‌ها بود را رد کرد. با توجه به نگرانی‌های مطرح شده توسط این مطالعه، سردبیر مجله به بررسی داده‌های خالص و فرآیند ارزیابی مطالعه پرداخت. این مجله دریافت که محققین از تعداد بسیار کمی موش استفاده کرده‌اند و این گونه از موش‌ها مستعد سرطان بوده‌اند و در نهایت، نتایج مطالعه قاطع نبوده است.

بعد از این ارزیابی، این مقاله دوباره در مجلۀ دیگری به نام Environmental Sciences Europe منتشر شد. بحث و جدال پیرامونِ این مطالعه همچنان ادامه دارد.

براساس گزارش انجمن سرطان در آمریکا، برای ارزیابی اثرات احتمالی و درازمدتِ غذاهای تراریخته بر سلامتی به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.

شناسایی محصولات تراریخته

کمیسیون اروپا درج برچسب تراریخته بر روی بسته‌بندی محصولات تراریخته در اروپا ضروری کرده است. با این حال، در آمریکا هیچ اجباری برای درج چنین برچسبی وجود ندارد. در نتیجه، شناسایی محصولات تراریخته در این کشور و سایر کشورهای مشابه می‌تواند مشکل باشد.

اگر در آمریکا زندگی می‌کنید و می‌خواهید از غذاهای تراریخته دوری کنید، محصولاتی را تهیه کنید که توسط USDA به‌عنوان محصول ارگانیک تایید شده‌اند. غذاهای ارگانیک بدون استفاده از جانداران دستکاری‌شده ژنتیکی پرورش داده می‌شوند.

منبع healthline.com
1 نظر
  1. اکبر باصفا می گوید

    سلام
    تشکر میکنم از اطلاعات خیلی خوب ومفید شما

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.