علائم پوکی استخوان + روش های پیشگیری
پوکی استخوان را بیماری خاموش می‌نامند. پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که به راحتی قابل تشخیص توسط خود بیمار نیست. این بیماری باعث می‌شود بدن بیش از حد جرم استخوان از دست بدهد و اغلب آن چیزی که از دست رفته است را جایگزین نمی‌کند. بنیاد ملی پوکی استخوان برآورد می‌کند که از هر دو زن و از هر چهار مرد بالای ۵۰ سال، یک نفر به علت پوکی استخوان، استخوانش می‌شکند. علائم پوکی استخوان را بررسی کرده و درصورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
علائم پوکی استخوان
کوتاه تر شده‌اید!
آیا دامن تان به طور ناگهانی برای‌تان بلندتر شده است؟ آیا شلوار مورد علاقه شما به طور ناگهانی به زیرکفش های شما می‌کشد؟ وقتی یک فرد مبتلا به پوکی استخوان می شود، استخوان‌های ستون فقرات می‌توانند به روی هم قرار بگیرند و در نتیجه، شما می‌توانید بیش از دو سانتیمتر کوتاه تر شوید. Vokes، استاد پزشکی و مدیر کلینیک بیماری‌های استخوانی در دانشگاه شیکاگو می‌گوید، کوتاه تر شدن از علائم پوکی استخوان می باشد و باید فورا به پزشک مراجعه و درمان را شروع کرد.
دندان‌هایتان را از دست داده‌اید
زمانی که استخوان فک تان ضعیف است، دندان‌های شما با مشکل مواجه شده و میفتند. از دست دادن دندان می‌تواند از علائم پوکی استخوان باشد، این استاد دانشگاه می‌گوید که این همیشه یک نشانه قطعی نیست. اگر در حال از دست دادن دندان هستید، با پزشک خود صحبت کنید و یک تست تراکم استخوان برای تعیین این که آیا پوکی استخوان باعث کاهش دندان شما می‌شود یا خیر، انجام دهید.
قوز دارید
وقتی استخوان‌ها در ستون فقرات نمی‌توانند وزن بدن را تحمل کنند، کم کم خم می‌شوند و باعث می‌شوند چیزی به نام قوز ایجاد شود. قوز یک نشانه است که استخوان‌های ستون فقرات شما ضعیف هستند.
پوکی استخوان ارثی
دکتر Vokes می‌گوید: اگر کسی در خانواده خود پوکی استخوان داشته باشد، ممکن است مستعد این بیماری باشد. قطعا ژنتیک نقش بزرگی بازی می‌کند، اما بستگی به عوامل زیادی نیز دارد. عوامل تاثیرگذار دیگری چون جنسیت، نژاد، یائسگی و وزن بدن. اگر می دانید خانواده شما مبتلا به پوکی استخوان بوده اند، دکتر Vokes توصیه می‌کند که یک آزمایش تراکم استخوان انجام دهید. پزشک شما ممکن است تغییر رژیم غذایی و همچنین دارو، مکمل‌های کلسیم را توصیه کند.
تراکم پایین استخوان
تراکم پایین به این معنی است که استخوان شما مقدار کلسیم و مواد معدنی انباشته‌شده ی پایین‌تری از حد متوسط دارد. با این حال، این بدان معنا نیست که شما پوکی استخوان دارید. این همان چیزی است که دکتر Vokes می‌گوید که فهمیدن ابتلا به پوکی استخوان بسیار مشکل است. وی می گوید این بیماری خاموشی است و نشانه ای به شما نمی دهد مگر این که استخوان‌های شما شکننده باشند. اگر استخوان شما چگالی پایینی داشته باشد، دکتر Vokes پیشنهاد می‌کند که آزمون‌های تراکم استخوانی منظم برای اطلاع از پوکی استخوان قبل از بروز شکستگی استخوان انجام شود. او اضافه می‌کند که برخی داروها می‌توانند روند پیشرفت پوکی استخوان را کاهش دهند.
شکستگی‌های خفیف
اگر از یک صخره پایین بپرید، احتمال شکسته شدن یک یا دو استخوان (یا همه آنها) بدنتان بالا است ولی اگر پیاده روی کنید احتمال شکسته شدن استخوان هایتان تقریبا صفر است، مگر این که پوکی استخوان داشته باشید. دکتر Vokes می‌گوید، اگر شما شکستگی داشته باشید، آن اغلب به این معنی است که استخوان‌ها ضعیف هستند. مچ دست، لگن، یا هر شکستگی دیگری که از یک ضربه خفیف اتفاق افتاده و نه پریدن از صخره، باید شما را مستقیما به مطب پزشک بفرستد تا علائم پوکی استخوان بررسی شود.
پوکی استخوان نوعی بیماری مربوط به استخوان ها می باشد. این بیماری باعث می شود که شما بخش زیادی از استخوان هایتان را از دست بدهید، استخوان ها کوچک شوند و یا هر دو شرایط با هم اتفاق می افتد. این شرایط باعث می شود استخوان ها به شدت ضعیف شده و خطر شکستن آن ها در حین فعالیت های عادی، افزایش پیدا کند. اما عوامل خطر پوکی استخوان چیست؟
اتفاقاتی همچون ضربه خوردن و یا افتادن در چاله ی کوچکی می تواند باعث شکستگی استخوان افرادی شود که به پوکی استخوان مبتلا می باشند (افرادی که پوکی استخوان ندارند کم تر احتمال دارد که در چنین شرایطی دچار شکستگی شوند). هنگامی که فردی دچار پوکی استخوان شود- بخصوص وقتی بیماری خیلی پیشرفت کرده باشد، حتی یک عطسه نیز می تواند باعث شکستگی استخوان هایشان شود.
عواملی که باعث پوکی استخوان می شوند
فاکتور هایی که باعث پوکی استخوان می شوند و باید کنترل شوند عبارتند از:
رژیم غذایی
رژیم غذایی می تواند یکی از عوامل خطر پوکی استخوان محسوب شود. اما خوشبختانه این یکی از فاکتور هایی است که قابل کنترل می باشد. یک رژیم غذایی که فاقد کلسیم و ویتامین D کافی باشد، می تواند پوکی استخوان را به دنبال داشته باشد.
کلسیم به ساخت استخوان و ویتامین D به تقویت و مستحکم شدن آن ها کمک می کند.
فرآورده های لبنی سرشار از کلسیم، و برخی فرآورده های غیر لبنی نیز دارای کلسیم افزودنی می باشند. شما می توانید از مکمل های دارای کلسیم نیز استفاده کنید- اما متخصصان معمولا توصیه می کنند که تا جایی که می توانید کلسیم را از غذا ها دریافت کنید.
ویتامین D نیز در ماهی های چرب -مانند سلمون و ماهی تون و در شیر های افزودنی، شیر سویا و برخی حبوبات وجود دارد. پوست نیز می تواند از طریق نور خورشید، ویتامین D را دریافت کند. اما به دلیل خطر سرطان پوست، بیشتر توصیه می شود که از دیگر منابع ویتامین D استفاده کنید.
ورزش
سبک زندگی بدون تحرک نیز می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. ورزش و نرمش روزانه می تواند باعث ساخت و استحکام استخوان ها شود. برخی از ورزش هایی که باعث بهبود استخوان ها می شوند شامل:
- پیاده روی
- رقصیدن
- دویدن
- ورزش های عضلانی مانند وزنه برداری.
اگر زندگی بی تحرکی داشته باشید، استخوان هایتان هیچ گاه مستحکم و قوی نمی شوند و در معرض خطر پوکی استخوان قرار خواهید گرفت.
استعمال سیگار و مصرف الکل
استعمال سیگار و مصرف الکل به طرز بسیار چشمگیری می توانند باعث پوکی استخوان شوند. تحقیقات در این مورد نشان می دهند که استعمال سیگار می تواند باعث تخریب استخوان ها و افزایش خطر شکستگی شود. خطر سیگار کشیدن وقتی افزایش پیدا می کند که فرد دارای کمبود وزن، بی تحرکی و فاقد رژیم غذایی مناسب نیز باشد.
تغییراتی هورمونی که بر اثر سیگار کشیدن در بدن فرد ایجاد می شوند، می توانند باعث تغییر قدرت تحرک و سلامتی سلول های استخوان ها نیز شوند. اما خبر خوب اینجاست که تاثیرات بد سیگار کشیدن بر روی استخوان ها می تواند با ترک سیگار، از بین برود.
مصرف الکل نیز می تواند باعث تخریب استخوان ها و شکستگی آن ها شود.
داروها
برخی بیماری ها و دارو های خاص نیز می توانند باعث افزایش خطر پوکی استخوان شوند. از جمله این شرایط می توان به مصرف خوراکی و تزریقی طولانی مدت کورتیکواستروئید هایی مانند داروی پردنیزون و کورتیزون اشاره کرد. برخی از antiseizure ها و داروی های مخصوص بیماری سرطان نیز می تواند باعث پوکی استخوان شوند.
اختلالات هورمونی بیماری های و خود ایمنی نیز می توانند خطر پ پوکی استخوان را افزایش دهند. اگر دارای بیماری و یا مشکل خاصی هستید در مورد سلامتی و تقویت استخوان هایتان با پزشک خود مشورت کنید. پزشکان می توانند به شما کمک کنند تا جایی که ممکن است سلامت کلی بدن تان را حفظ کنید.
اگر از هر گونه دارو و مکمل خاصی استفاده می کنید، در مورد عوارض جانبی و تاثیراتی که بر روی بدن تان دارند با پزشک مشورت کنید. همچنین در مورد متاثر شدن سلامتی استخوان ها و تاثیرات منفی این دارو ها با پزشک مشورت کنید و از او مشاوره بگیرید.
سایر عوامل خطر پوکی استخوان
ویژگی های خاص دیگری نیز وجود دارند که می توانند باعث افزایش خطر پوکی استخوان شوند که شما نمی توانید آن ها را کنترل کنید.
این عوامل شامل:
- زن بودن
- سن (با بالا رفتن سن، خطر پوکی استخوان افزایش پیدا می کند)
- فرم بدن (افراد لاغر، استخوانی و افرادی که توده استخوان کم تری دارند، بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان می باشند)
- نژاد (سفید پوستان و نژاد آسیایی بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان هستند)
- سابقه ی خانوادگی
با این که این عوامل خطر پوکی استخوان قابل تغییر نیستند، اما با آگاهی داشتن از آن ها می توانید به خود کمک کنید و با مشورت پزشک، توجه بیشتری به سلامتی استخوان هایتان داشته باشید.
روش های پیشگیری از پوکی استخوان
عوامل ژنتیکی مشخص می‌کنند که احتمال ابتلا به پوکی استخوان در فرد چقدر است. اگرچه، سایر عوامل نظیر فعالیت جسمانی و رژیم غذایی نیز نقش مهمی را ایفا می‌کنند. پوکی استخوان عارضه‌ای است که در آن استخوان‌ها به طور غیرعادی نازک، ضعیف و مستعد ترک‌خوردگی می‌شوند. پوکی استخوان در میان افراد مسن شایع است. زنان – به ویژه بعد از یائسگی – بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. خوشبختانه راه های پیشگیری از پوکی استخوان در دسترس هستند و می‌توان با دنبال کردن آنها از این بیماری جدی دوری کرد.
انتخاب غذاهای سالم
استخوان‌ها نیازمند طیف وسیعی از مواد مغذی نظیر ویتامین‌های دی، کا، ث و کلسیم هستند. لبنیات کم‌چرب اصلی‌ترین منابع کلسیم هستند و در اغلب موارد با ویتامین دی غنی‌سازی شده‌اند. سایر مواد غذایی سرشار از کلسیم عبارتند از ماهی سالمون، ماهی ساردین، ماهی خال‌خالی، ماهی تن، توفو و لوبیا سفید. کلم کالی، بروکلی، کلم و اسفناج نیز از منابع خوب ویتامین کا هستند. برای ویتامین ث می‌توانید توت فرنگی، آناناس، پرتقال، کلم بروکسل و فلفل مصرف کنید.
کاهش مصرف الکل و نوشابه
مصرف زیاد الکل برای کبد و حجم استخوانی مضر است. توصیه می‌شود که مصرف الکل را محدود کرده و یا آن را حذف کنید. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که مصرف زیاد نوشابه نیز تراکم استخوانی را کاهش می‌دهد.
ترک سیگار
علاوه بر مضر بودن برای ریه‌ها، سیگار کشیدن سلامت استخوان‌ها را نیز تهدید می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که اغلب افراد سیگاری تراکم استخوانی پایینی دارند و بیشتر در خطر ترک‌خوردگی و شکستگی استخوان هستند. زنانی که به طور منظم سیگار می‌کشند، استروژن کمتری تولید کرده و این می‌تواند منجر به یائسگی زودرس شود.
مکمل‌ها
یکی از روش‌های پیشگیری از پوکی استخوان مصرف مکمل است. ممکن است پزشک یا متخصص به شما توصیه کند که مکمل‌های حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و فولات مصرف کنید. این مکمل‌ها سطوح هوموسیستئین را کاهش می‌دهند، ترکیبی که تراکم استخوانی را پایین می‌آورد.
دریافت نور خورشید
پوست با قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ویتامین دی را سنتز می‌کند. بدن ما برای ساخت استخوان‌های سالم و جذب کلسیم به ویتامین دی نیاز دارد. با توجه به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید و رنگ پوست‌تان، حداقل ۵ تا ۳۰ دقیقه قرار گرفتن زیر نور خورشید و برای چند مرتبه در هفته، برای تراکم و رشد استخوان‌ها ضروری است. اگر آفتاب در منطقۀ شما شدید است، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
سایر راه های پیشگیری از پوکی استخوان
- بررسی داروهای مصرفی و مشورت با پزشک
- مصرف کمِ نمک
- مصرف کمِ کافئین
- مصرف کافیِ پروتئین
- بررسی هورمون‌ها
- کاهش استرس
- انجام ورزش‌های مناسب