درمان کبد چرب | علت و علائم
کبد چرب را می توان از شایع‌ترین بیماری‌ها دانست که حداقل 1 نفر از 4 نفر در کره زمین بدان مبتلا هستند؛ حتی بیشتر از دیابت! تعجب کردید؟ البته بسیاری از افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند از بیماری خود اطلاع ندارند. اغلب اوقات این بیماری کبدی به شکل خفیف است اما می‌تواند به بروز مشکلات جدی سلامت نیز منجر شود. با این حال، در اغلب موارد میتوان با تغییرات هوشمند در سبک زندگی خود، کبد چرب را کنترل و یا کاملا درمان کرد. در این مقاله قصد داریم به روش های درمان کبد چرب و همچنین بررسی علل و علائم آن بپردازیم. با سیمای سلامت همراه شوید.
کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب زمانی رخ میدهد که چربی زیادی در کبد شما جمع میشود. این بیماری دو نوع اصلی دارد؛ بیماری کبد چرب الکلی و بیماری کبد چرب غیرالکلی. گاهی اوقات، چربی اضافه می‌تواند باعث تغییراتی شود که کبد شما نتواند کار خود را به درستی انجام دهد. از آنجا که کبد سموم خون را تصفیه می‌کند، اختلال در آن می‌تواند باعث بروز بیماری شود.
ذکر این نکته مهم است که وجود مقدار کمی از چربی در بافت‌های کبد امری عادی است، اما افزایش بیش‌ازحد آن می‌تواند به یک مشکل سلامت تبدیل شود.
کبد دومین اندام بزرگ بدن به‌حساب می‌آید و به پردازش مواد مغذیِ دریافتی از غذاها و نوشیدنی‌ها کمک کرده و همچنین مواد مضر را از خون خارج می‌کند.
تجمع بیش‌ازحد چربی در کبد می‌تواند باعث التهاب کبد شود که ممکن است به بروز آسیب و زخم در این اندام منجر گردد. در موارد شدید، زخم کبد می‌تواند به نارسایی کبد بینجامد.
بر اساس نظر محققین در مجله World Journal of Gastroenterology، بیماری کبد غیرالکلی 25 تا 30 درصد از مردم آمریکا و اروپا را درگیر خود کرده است.
علل بیماری کبد چرب
دانشمندان هنوز دقیقا علل ابتلا به کبد چرب را به درستی متوجه نشده و نمی توانند بگویند که چرا برخی از مردم مبتلا به کبد چرب می شوند و برخی دیگر خیر، اما افراد دارای اضافه وزن، دیابت، کلسترول بالا و تری گلیسیرید، فشار خون بالا یا هپاتیت ث و دیگر عفونت‌های کبدی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشند. بیشتر افراد مبتلا به این نوع از کبد چرب میانسال هستند اما این بیماری می‌تواند برای هر کسی، حتی کودکان رخ دهد.
مصرف بیش‌ازحد الکل می‌تواند باعث ابتلا به بیماری کبد چرب الکلی شود که درواقع اولین مرحلۀ بیماری کبد چرب الکلی میباشد.
در افرادی که الکل مصرف نمی‌کنند، علت بروز بیماری کبد چرب چندان مشخص نیست.
یک یا چند مورد از عوامل زیر می‌توانند در بروز بیماری کبد چرب نقش داشته باشند:
- چاقی
- قندخون بالا
- مقاومت به انسولین
- سطح بالای چربی، به‌خصوص تری‌گلیسرید، در خون
سایر دلایل شایع عبارت‌اند از:
- بارداری
- کاهش وزن سریع
- برخی از انواع عفونت مانند هپاتیت ث
- عوارض جانبی ناشی از برخی داروها مانند متوتركسات، تاموکسیفن، آمیودارون و والپروات سدیم
- قرارگیری در معرض برخی سموم
برخی از ژن‌ها نیز ممکن است خطر ابتلا بیماری کبد چرب را افزایش دهند.
علائم بیماری کبد چرب
در اغلب مواقع، این بیماری علائم خاصی ندارد و به همین دلیل بسیاری از مردم متوجه آن نمی شوند تا بخواهند برای درمان آن کاری انجام دهند، اما برخی افراد ممکن است احساس درد یا فشار در سمت راست شکم خود داشته باشند و یا زود خسته شوند. گاهی اوقات کبد چرب و مشکلات مربوط به آن می تواند اشتهای شما را از دست بدهد و باعث شود تا شما وزن خود را از دست بدهید.
بیماری کبد چرب در برخی افراد می‌تواند مشکلاتی مانند زخم کبد به وجود آورد. زخم کبد با اسم فیبروز کبد نیز شناخته میشود. اگر فیبروز کبد شدید باشد، به آن سیروز می‌گویند.
سیروز ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- ضعف
- خستگی
- خونریزی
- خارش پوست
- زردی پوست و چشم
- خوشه‌‌های متشکل از رگ‌های خونی و شبیه به تار عنکبوت در زیر پوست
- درد شکم
- ورم شکم
- ورم پاها
- بزرگی سینه در مردان
- حس گیجی
تشخیص کبد چرب
چون اغلب این بیماری علائم ندارد، پزشکان نمی‌توانند به راحتی آن را تشخیص دهند و حتی آزمایشات معمولی نیز ممکن است این بیماری را نشان ندهند.
تست‌های خون ویژه‌ای می‌توانند نحوه عملکرد کبد شما را بررسی کنند. ممکن است پزشک شما بخواهد یک اسکن سه‌بعدی انجام دهد تا ببیند وضعیت کبد شما چطور به نظر می‌رسد. شما ممکن است به بافت‌برداری از کبد هم نیاز داشته باشید، پزشک از یک سوزن برای به دست آوردن یک نمونه بسیار کوچک از کبد برای بررسی علائم بیماری استفاده خواهد کرد.
بررسی سابقه پزشکی
اگر پزشک به وجود بیماری کبد چرب در فرد مشکوک شود، احتمالا سوالاتی را درباره موضوعات زیر از بیمار خواهد پرسید:
- سابقه پزشکی خانوادگی ازجمله سابقه بیماری کبدی
- مصرف الکل و سایر عادت‌های روزمره
- بیماری‌هایی که فرد به آن مبتلا است
- داروهایی که فرد مصرف می‌کند
- تغییرات جدیدی که در وضعیت سلامت فرد رخ داده است
اگر خستگی، کاهش اشتها یا علائم دیگری را تجربه می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
سایر روش‌هایی که به تشخیص بیماری کبد چرب کمک می‌کنند:
- معاینه جسمی
- آزمایش خون
- آزمایشات تصویربرداری مانند آزمایش فراصوت، سی‌تی اسکن و اسکن ام‌آر‌آی
- بیوپسی یا بافت‌برداری کبد
درمان کبد چرب
در حالی که می توان گفت در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان کبد چرب در دسترس نیست، اما شما می‌توانید خودتان آن را کنترل کرده و یا حتی درمان کنید. تغییر در سبک زندگی بسیار مهم است و منجر به بهبود شرایط بیماری می شود.
وزنتان را کاهش دهید
چاقی علت اصلی ابتلا به بیماری کبد چرب است. بنابراین اگر وزنتان زیاد می باشد، با پزشک خود صحبت کنید و برنامه‌ای بریزید تا کمی بر اساس تغذیه سالم (با کالری کمتر) وزنتان را پایین بیاورید. سعی کنید حتما فعالیت بدنی تان را در روز افزایش دهید تا به درمان کبد چرب کمک کنید.
ورزش و کبد چرب
حتی اگر برای شما سخت باشد که به اندازه کافی ورزش کرده و وزن کم کنید، سعی داشته باشید تا بطور متوسط پیاده روی سریع به مدت 150 دقیقه در هر هفته داشته باشید. با این کار می توانید برخی از چربی های کبد را از بین ببرید.
مراقب سلامت خود باشید
اگر مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و کلسترول بالا هستید و برای درمان آنها دارو مصرف می کنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا اگر این داروها باعث می شود شما به کبد چرب مبتلا شده و یا وضعیت بیماریتان بدتر شود آنها را متوقف کنید. به طور مرتب هر گونه تغییراتی که ممکن است نیاز باشد را انجام دهید تا زودتر بهبود یابید. همچنین برای زیر نظر داشتن وضعیت سلامت خود همواره با پزشک مشورت کنید.
با کبد خود مهربان باشید
پیش از اینکه مصرف هرگونه داروی جدید، ویتامین یا مکملی را شروع کنید، با پزشک خود مشورت داشته باشید. حتی داروهای بدون نسخه ممکن است بر روی کبد شما تاثیر بدی بگذارند و وضعیت آن را بدتر کنند.
پیشگیری
سبک زندگی سالم، که برای درمان کبد چرب موثر است، به احتمال زیاد برای پیشگیری از این بیماری نیز مفید میباشد. به طور منظم ورزش کنید. از یک رژیم غذایی مغذی با چربی های خوب استفاده کنید که سبزیجات، میوه ها و غلات را شامل می شود. از نوشیدن مشروبات الکلی بپرهیزید. همیشه با پزشک خود مشورت کنید تا سلامت خود را مدیریت کنید.
این استراتژی ها همچنین به شما در جلوگیری از مشکلات دیگر مانند چاقی، دیابت و بیماری های قلبی نیز کمک می کند.