گلوتاتیون چیست و چه فوایدی دارد
گلوتاتیون ترکیبی از سه اسید آمینه یعنی سیستئین، گلیسین و گلوتامین است که در بدن یافت می شود و آنتی اکسیدانی بسیار قوی را تشکیل می دهد که می تواند در بدن تولید شود. گلوتاتیون به جهات مختلفی آنتی اکسیدان اصلی بدن به شمار می رود، زیرا کبد می تواند از آن مجددا استفاده کند و احتیاج نیست به طور کامل با استفاده از منابع غذایی خارج از بدن تامین شود. هر چند که مصرف سایر غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان نیز برای حفظ سلامت بسیار حیاتی است و مخصوصا میزان گلوتاتیون برای بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. می توانید میزان این ماده را با استفاده از برخی منابع غذایی افزایش دهید و یا مکمل های این ماده را مصرف کنید.
چنانچه می خواهید سطح گلوتاتیون بدن خود را بالا ببرید، برخی منابع غذایی حاوی این ماده عبارتند از: سبزیجات چلیپایی (مانند کلم و شلغم)، پیاز، سیر و سایر مواد غذایی غنی از گوگرد یا سولفور. ترکیبات سولفوریک نقش عظیمی در تاثیری که گلوتاتیون بر بدن می گذارد، ایفا می کنند. ترکیبات سولفوریک قادرند سموم را از بدن دفع کنند و سیستم های گوناگون از جمله کبد و سیستم گردش خون را پاکسازی کنند. بنابراین اضافه کردن غذاهای سرشار از سولفور به این معناست که تولید طبیعی گلوتاتیون در بدن افزایش می یابد و همچنین موجب حمایت بهتر آنتی اکسیدان ها در مقابل تاثیرات خطرناک رادیکال های آزاد می شود.
فواید گلوتاتیون
فواید گلوتاتیون تقریبا محدودند و شامل موارد زیر می شوند:
- افزایش ایمنی بدن
- بهبود عملکرد آنتی اکسیدان ها
- پیشگیری از بیماری آلزایمر
- شفاف سازی پوست
- تنظیم میزان قند خون
- درمان بیماری پوستی پسوریازیس
- پیشگیری از دیابت
- اثرات آنتی اکسیدانی
برخلاف بسیاری از آنتی اکسیدان های دیگر که از رژیم غذایی دریافت می شوند، گلوتاتیون ماده ای است که بدن می تواند آن را به خودی خود تولید کند. این ماده با حضورش در هر سلول از بدن می تواند به خط های دفاعی علیه رادیکال های آزاد کمک کند و پیش از آن که این رادیکال ها موجب استرس اکسیداتیو شوند، آنها را خنثی سازد. به عنوان مهم ترین آنتی اکسیدان بدن بالا نگه داشتن میزان گلوتاتیون، اساس سلامت کلی شما را تضمین می کند.
فعالیت آنتی‌اکسیدانی
رادیکال‌های آزاد ممکن است در افزایش سرعت پیری و ابتلا به برخی از بیماری‌ها نقش داشته باشند. آنتی‌اکسیدان‌ها به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و محافظت از بدن در برابر اثرات آسیب‌پذیر کمک می‌کنند.
گلوتاتیون آنتی‌اکسیدانی بسیار قدرتمند است و با تراکم بالایی در تمام سلول‌های بدن حضور دارد.
رفع مسمومیت از بدن
همانگونه که ذکر شد، ترکیبات سولفوریک قادرند بسیاری از سموم ناخواسته ی بدن را پاکسازی و رفع کنند، بنابراین دارا بودن گلوتاتیون کافی به کاهش فشار و تلاش کبد و کلیه ها برای انجام این کار کمک می کند. این امر متابولیسم یا سوخت و ساز کلی بدن را بهبود می بخشد و خطر ابتلا به بیماری کبد و از کارافتادگی کلیه ها را کاهش می دهد.
سیستم ایمنی
زمانی که آنتی اکسیدان های کافی در بدن وجود داشته باشند، سیستم ایمنی میزان حمایت مضاعفی خواهد داشت و در عوض فرصتی برای استراحت پیدا می کند، در نتیجه نیاز نیست به هرگونه خطر احتمالی که بدن در معرض آن قرار می گیرد، واکنش نشان دهد. این امر می تواند باعث پیشگیری از پیری شده و سلول های سفید خون را دوباره جوان کند.
سرطان
هنگامی که این ماده در بدن تولید می شود، می تواند در پیشگیری از هجوم و آغاز سرطان یا کند کردن روند انتشار آن سودمند باشد. به علاوه این ماده می تواند مانع تاثیرگذاری بسیاری از اثرات سمی شیمی درمانی شود.
پژوهشی نشان می‌دهد که گلوتاتیون در پیشگیری از پیشرفت سرطان نقش دارد.
بااین‌حال، نتایج همین پژوهش نشانگر این است که گلوتاتیون ممکن است حساسیت تومورها به شیمی‌درمانی را کاهش دهد که از روش‌های درمانی مرسوم سرطان محسوب می‌شود.
تشخیص دقیق اثرات گلوتاتیون بر سرطان نیازمند تحقیقات بیشتر است.
گلوتاتیون و پسوریازیس
وقتی میزان گلوتاتیون بدن بالا باشد، بدن بهتر می تواند در برابر حالات و شرایط التهابی دفاع کند، تزریق مقداری از گلوتاتیون در نزدیکی محل احساس التهاب می تواند نتایج سریعی را به عمل آورد. آنتی اکسیدان ها می توانند از التهابات مزمن و شدید جلوگیری کنند که اغلب پیامد چنین التهاباتی در طولانی مدت منجر به پسوریازبس و یا اگزما می شود.
کاهش آسیب سلولی در بیماری کبد
هپاتیت، سوء مصرف الکل و بیماری کبد چرب همگی به سلول‌های کبد آسیب می‌رسانند.
یک آزمایش بالینی کوچک در سال 2017 نشان داده است که گلوتاتیون می‌تواند به درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک کند، چراکه این ترکیب خواص آنتی‌اکسیدانی داشته و ممکن است در سم‌زدایی بدن موثر باشد.
محققان به این نکته اشاره کرده‌اند که برای تایید این نتایج به مطالعات بزرگتری نیاز است.
بهبود حساسیت به انسولین
مقاومت به انسولین می‌تواند ناشی از ابتلا به دیابت نوع 2 باشد. تولید انسولین باعث می‌شود تا بدن گلوکز (قند) را از خون و سلول‌ها منتقل کرده و برای انرژی استفاده کند.
یک مطالعۀ کوچک در سال 2018 نشان داده است که افراد مقاوم به انسولین معمولاً گلوتاتیون کمتری در بدن خود دارند، به خصوص اگر عوارض جانبی این مشکل را تجربه کرده باشند، ازجمله نوروپاتی یا بیماری تورینه. مطالعه‌ای در سال 2013 نتایج مشابهی داشته است.
کاهش علائم پارکینسون
برخی پژوهش‌ها و شواهد علمی نشان می‌دهند که حفظ گلوتاتیون در سطح مطلوب ممکن است به بهبود علائم بیماری پارکینسون کمک کند.
این نتایج نشان می‌دهند که تزریق گلوتاتیون می‌تواند به‌عنوان یک گزینۀ درمانی محتمل در نظر گرفته شود، اما شواهد دربارۀ مصرف این ترکیب به شکل خوراکی محدود می‌باشد.
عوارض جانبی گلوتاتیون
استفاده از این مکمل یا تغییر رژیم غذایی جهت دریافت مقدار بیشتری از این ماده برای افرادی که مایلند سلامت کلی خود را حفظ کنند، ایده ای عالی است اما عوارضی جانبی هم می تواند داشته باشد. از جمله ی عوارض جانبی گلوتاتیون می توان به وخیم تر کردن آسم، مشکلاتی در بارداری، ناراحتی معده و واکنش های آلرژیک اشاره داشت. در رابطه با دوز و مقدار مصرف این ماده اکثر متخصصان توصیه می کنند روزانه بیش از 500 میلی گرم مصرف نشود.
آسم: گزارش های متعددی از مکمل های گلوتاتیونی وجود دارد که باعث بروز مشکلات تنفسی می شوند و این امر شامل وخیم تر شدن آسم در مبتلایان به این بیماری نیز می شود.
بارداری: مطالعات و بررسی های کافی درباره ی استفاده از گلوتاتیون در بارداری انجام نگرفته است تا بتوان مصرف آن را با اطمینان توصیه کرد، بنابراین معمولا برای خانم های باردار یا شیرده توصیه نمی شود.
ناراحتی معده: با توجه به سوخت و ساز سریع این ماده در روده ی کوچک، نفخ و شکم درد عوارض جانبی شایع مکمل های گلوتاتیونی هستند. با وجود به این که این عارضه ی جانبی معمول است، برای افرادی که معده ی حساس دارند، ناراحتی هایی به وجود می آورد.
آلرژی و حساسیت: با وجود اینکه آسیب آلرژیکی مشخصی در این ماده وجود ندارد، برخی مصرف کنندگان علائم واکنش های حساسیت زایی مانند التهابات موضعی، ناراحتی معده و حالت تهوع را توصیف می کنند.