شیره درخت افرا مفید است یا مضر؟
شیره درخت افرا همانطور که از نامش پیداست، از مایع یا شیرۀ درختهای افرا بدست می‌آید. این محصول قرن‌هاست که در آمریکای شمالی مصرف میشود. امروزه بیش از 80 درصد از ذخایر شیره درخت افرا در شرق کانادا و در استان کبک تولید میشود.
دو گام اصلی برای تولید شیره درخت افرا وجود دارد:
- سوراخی در درخت افرا ایجاد میشود تا شیره آن به درون ظرف ریخته شود.
- شیره جوشانده میشود تا آب آن بخیر گردد و شیره ای غلیظ و شیرین بدست آید. این شیره سپس تصفیه شده و ناخالصی های آن از بین میروند.
محصول نهایی را میتوان برای شیرین کردن بسیاری از غذاها استفاده کرد.
درجه های مختلف شیره درخت افرا
درجه های مختلفی از این شیره وجود دارد که توسط رنگ دسته بندی میشوند. البته این دسته بندی در کشورها مختلف میتواند متفاوت باشد.
در آمریکا، شیره درخت افرا دارای درجه A یا B است که درجه A خود به سه گروه تقسیم میگردد – Light Amber, Medium Amber و Dark Amber – درجه B تیره‌ترین نوع شیره است.
شیره های تیره از شیره ای تهیه میشوند که در فصل برداشت از درخت خارج میگردند. این نوع شیره ها طعم افرای قوی تری داشته و معمولا برای پخت و پز استفاده میشوند. شیره های روشن تر به عنوان چاشنی برای غذاهایی نظیر پنکیک مورد استفاده قرار میگیرند.
هنگام خرید شیره درخت افراد مطمئن شوید برچسب غذایی آن را با دقت مطالعه کنید. اینکار باعث میشود تا شیره اصل را تهیه کرده و از خرید شیره هایی که تنها با حاوی طعم افراد هستند خودداری کنید. این شیره ها ممکن است سرشار از شکر تصفیه شده یا شیره ذرت سرشار از فروکتوز باشند.
حاوی برخی ویتامین ها و مواد معدنی
چیزی که شیره درخت افرا را از شکر تصفیه شده متمایز میکند، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های این شیره هستند.
یک سوم فنجان (80 میلی لیتر) شیره درخت افرای خالص حاوی این ترکیبات است:
- کلسیم: 7 درصد نیاز روزانه
- پتاسیم: 6 درصد
- آهن: 7 درصد
- روی: 28 درصد
- منگنز: 165 درصد
اگرچه شیره درخت افرا حاوی مقادیر مناسبی از برخی مواد معدنی است، به ویژه منگنز و روی، اما فراموش نکنید که این شیره سرشار از شکر میباشد.
حدود دو سوم شیره افرا ساکارز یا همان شکر سفید است. در واقع یک سوم فنجان شیره درخت افرا (80 میلی لیتر) حدود 60 گرم شکر دارد.
مصرف بیش از حد شکر ممکن است به بروز برخی از بزرگترین مشکلات سلامتی، از جمله چاقی، دیابت نوع 2 و بیماری قلبی منجر شود.
وجود برخی از مواد معدنی در این شیره اصلا دلیل مناسبی برای مصرف آن نیست، زیرا این محصول شکر زیادی دارد.
بهترین روش برای دریافت این مواد معدنی این است که غذاهای درسته مصرف کنید. اگر یک رژیم غذایی متعادل را دنبال کنید، احتمال بروز کمبود این مواد معدنی در بدن شما کاهش می‌یابد.
بعلاوه، محتوای بالای شکر شیره افرا میتواند سطوح قند خون را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه، شیره افرا ممکن است نسبت به شکر معمولی گزینه ای بهتر باشد.
شاخص قند شیره درخت افرا حدود 54 است. این عدد برای شکر معمولی حدود 65 میباشد.
این بدین معناست که شیر افرا نسبت به شکر معمولی، با سرعت کمتری قند خون را افزایش می‌دهد.
حداقل 24 آنتی‌اکسیدان دارد
اعتقاد بر این است که آسیب اکسیداتیو، که ناشی از رادیکال‌های آزاد است، یکی از مکانیسم‌های دخیل در فرآیند افزایش سن و بسیاری از بیماری‌ها میباشد.
آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و آسیب اکسیداتیو را کاهش دهند و احتمالا خطر برخی از بیماری‌های را نیز کاهش می‌دهند.
مطالعات نشان می‌دهند که شیره درخت افرا منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌هاست. یکی از مطالعات نشان داده است که آنتی‌اکسیدان‌های مختلفی در شیره افراد وجود دارند.
شیره‌های تیره نظیر شیره درجه B، در مقایسه با شیره‌های روشن‌تر، حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مفیدِ بیشتری هستند.
با این حال، محتوای کلی آنتی‌اکسیدان در مقایسه با مقادیر بالای شکر کم میباشد.
یک مطالعه تخمین زده است که جایگزین کردن تمام شکرهای تصفیه شده در رژیم غذایی با شیرین‌کننده‌های جایگزین نظیر شیره افرا میتواند میزانِ مصرف آنتی‌اکسیدان کلی را به اندازۀ خوردن یک وعده آجیل یا توت افزایش دهد.
اگر به دنبال کاهش وزن هستید یا می‌خواهید سلامت سوخت‌وساز بدن‌تان را بهبود دهید، بهتر است به طور کلی از مصرف شیرین‌کننده‌ها خودداری کنید.
سایر ترکیبات
مشاهدات نشان می‌دهند که تعداد زیادی از مواد مفید در شیره درخت افرا وجود دارند.
برخی از این ترکیبات در درخت افرا وجود ندارند و زمانی تشکیل میشوند که شیره جوشانده شود.
یکی از این ترکیبات Quebecol نام دارد که از کبک، استان تولیدکننده شیره افرا، الهام گرفته شده است.
نشان داده شده است که ترکیبات فعالِ موجود در شیره افرا به کاهش رشد سلول‌های سرطانی کمک کرده و شاید بتوانند سرعت تجزیۀ کربوهیدرات‌ها در دستگاه گوارش را کاهش دهند.
با این حال، مطالعات انسانی‌ای وجود ندارند که این اثرات مشاهده شده در مطالعات درون‌کشتگاهی را تایید کرده باشند.
همچنین فراموش نکنید که اغلب مطالعات انجام شده بر شیره افرا – که معمولا عناوین گمراه‌کننده‌ای دارند – توسط تولیدکنندگان شیره درخت افراد حمایت و اسپانسر شده‌اند.